czwartek, 29 czerwca 2017 r. Dzisiaj imieniny: Piotra, Pawła, Benity

Polska prowincja

  • rozmiar:
  • A
  • A
  • A

Dołhobyczów

Image

Informacje

Odnowiony budynek Urzędu Gminy w Dołhobyczowie (zobacz na mapie).

Gmina położona jest na obrzarze Grzędy Sokalskiej, w południowo - wschodniej części Województwa Lubelskiego. Zajmuje powierzchnię 214 km², na której mieszka ok. 7400 osób.

Gmina Dołhobyczów w obecnym swoim kształcie powstała w 1973 r. Natomiast pierwsze wzmianki o miejscowości Dołhobyczów pochodzą z roku 1430. Właścicielami wsi były znane polskie rody m.in. Rogalowie, Skrzetuscy, Rastawieccy i Świeżawscy. Wieki XVI i XVII były czasami burzliwymi, nie omijały więc tych terenów najazdy tatarskie, kozackie, wojsk moskiewskich i szwedzkich. Świetność Dołhobyczowa rozpoczyna się od około 1782 roku, odkąd dobra dołhobyczowskie zakupiła rodzina Rastawieckich. W roku 1837, na polecenie Edwarda Rastawieckiego, dwór rozbudowano i nadano mu charakter pałacu. Mieczysław Epstein, współtwórca Giełdy Warszawskiej, odkupił Dołhobyczów w roku 1868. W tym czasie gospodarstwo rozwijało się, ziarno zbóż z tego majątku wygrywało konkursy na wystawach rolniczych. Od początku XX w. dobra dołhobyczowskie przejęła rodzina Świeżawskich, która dbała o rozwój gospodarczy i kulturalny. Kolekcje malarstwa i księgozbiór przez nią zgromadzone należały do jednych z największych w Polsce.

Do wybuchu I wojny światowej w Dołhobyczowie znajdowała się komora celna, a obok szpital wojskowy. To tutaj przebiegała granica między dawnym Królestwem Polskim a zaborem austriackim. Przez tę granicę przewożono głównie węgiel z Sokala do gorzelni w Dołhobyczowie (spalonej w 1944 roku). Na stronę austriacką wywożono przeważnie zboże. Granica była punktem przemytu ludzi i alkoholu, bowiem z Galicji Polacy bez większych przeszkód mogli wyjechać do Ameryki.

Pierwsza wojna światowa nie ominęła Dołhobyczowa i okolic, przechodziły tędy wojska, następowała dewastacja wsi i pałacu.

Początki niepodległości państwa polskiego były dla Dołhobyczowa również niepomyślne. Na przełomie 1918-1919 roku dochodziło tu do licznych walk polsko-ukraińskich. W tym czasie walczył na tym terenie I Pułk Ułanów, przemianowany na I Pułk Szwoleżerów. Przebywał tutaj także znany polski poeta Władysław Broniewski. W 1919 roku Dołhobyczów nawiedziła epidemia tyfusu, która zdziesiątkowała ludność. Tereny te zamieszkiwane były przez wiele narodów, wyznających rożne religie, nie powodowało to jednak większych konfliktów. Rejon Dołhobyczowa był na przełomie 1918/1919 miejscem starć polsko-ukraińskich. Tereny te zostały przez Traktat brzeski przyznane Ukraińcom. Przeciwstawiało się temu czynnie wojsko polskie. W walkach brał udział I Pułk Szwoleżerów pod dowództwem majora Dreszera. Siły polskie powstrzymały i odparły przybyłe z Sokala wojska ukraińskie.

Strona główna | Dołhobyczów |

Gmina Dołhobyczów - wizualizacja

 
Dołhobyczów leży w południowo - wschodniej części powiatu hrubieszowskiego, tuż przy granicy z Ukrainą (fot. 1 i 2). Położenie na Grzędzie Sokalskiej wśród malowniczych wzgórz sytuuje go wśród najciekawszych gmin wschodniej Polski (fot. 3 ).
Gmina Dołhobyczów posiada dużo ciekawych zabytków, związanych z wielokulturowością tego regionu.  W samym Dołhobyczowie rzuca się w oczy pięknie odnowiona cerkiew św. Symeona Słupnika z 1910 zbudowana w stylu neobizantyjskim (fot. 4). Drugim ciekawym zabytkiem w Dołhobyczowie jest neogotycki, murowany z cegły, kościół pw. MB Częstochowskiej. Wybudowany w latach 1911-1914 z fundacji Świeżawskich (fot. 5).


 
W Gminie Dołhobyczów pod względem krajobrazowym dominują wzgórza, z malowniczymi uprawnymi polami (fot. 1). Pod względem kulturowym gmina jest bogata w zabytki o różnorodnym charakterze. Pięknym przykładem wielokulturowości jest drewniana cerkiew w Mycowie z 1859 r. (fot. 2). W Dłużniowie znajduje się jedna z największych w Polsce drewnianych cerkwi z 1882 r. (fot. 3). W Żniatyniu jest piękny barokowy kościół z 1790 r. (fot. 4). Niezwykle ciekawym zabytkiem jest secesyjna kaplica Hulimków z 1900 r, zlokalizowana na cmentarzu w Mycowie (fot. 5).


W Dołhobyczowie ciekawym zabytkiem jest późnoklasycystyczny pałac (fot. 1), wzniesiony w pierwszej połowie XIX w. przez barona Ludwika Rastawieckiego, kasztelana Królestwa Polskiego. W 1837 pałac przebudowano wg projektu architekta Antonia Corazziego, tego samego architekta, który zaprojektował Teatr Wielki w Warszawie. Pałac został gruntownie odnowiony w 1982. Fot. 2 - drewniana cerkiew w Chłopiatyniu. Wzniesiona w latach 1863-1864 na potrzeby wiernych obrządku unickiego. Fot. 3 - XIX wieczna kapliczka w Żniatyniu. Fot. 4 - murowany dwór z II poł. XVIII w. w Oszczowie. Fot. 5 - Bug w miejscowości Gołębie. Tutaj rzeka zaczyna stanowić granicę między Polską i Ukrainą.

Historia i Kultura w Gminie Dołhobyczów

 

 

 
Fot. 1 i 2 - neogotycki kościół w Dołhobyczowie. Projekt architekta Zenona Kononowicza. Było to wotum wdzięczności Świeżawskich za udzielenie przez Stolicę Apostolską dyspensy od małżeńskiej przeszkody pokrewieństwa. Jedna z wież jest miniaturą wieży Kościoła Mariackiego w Krakowie. Przed kościołem figura matki Boskiej jako wotum wdzięczności mieszkańców Dołhobyczowa za wydanie ukazu tolerancyjnego w 1906 r.
Fot. 3, 4 i 5 - cerkiew pod wezwaniem św. Szymona Słupnika w Dołhobyczowie. Świątynia została wybudowana w 1910 w stylu bizantyjsko-rosyjskim po pożarze istniejącej tu wcześniej cerkwi drewnianej. We wnętrzu znajduje się jednorzędowy ikonostas. W czerwcu 2010 została otwarta po gruntownym remoncie, sfinansowanym z Funduszu Norweskiego i z budżetu państwa polskiego. 



Fot. 1 - zespół pałacowy w miejscowości Gołębie, składający się z murowanego pałacyku z 1902 r. i parku krajobrazowego, założonego w dolinie Bugu. Dwór był przebudowywany przez właścicieli z modrzewiowego na murowany. W tym dworze w 1907 roku urodził się Stefan Świeżawski, filozof i wykładowca na uniwersytetach polskich i zagranicznych. Fot. 2 - barokowy dwór murowany z II połowy XVIII w., wzniesiony przez Bartłomieja Malawskiego. Po I wojnie światowej wykupiony został przez mieszkańców wsi i przeznaczony na szkołę powszechną. Obecnie we dworze mieści się Warsztat Terapii Zajęciowej Osób Niepełnosprawnych. Fot. 3 - figura św. Jana Nepomucena w Oszczowie. Fot. 4 - pałac w Dołhobyczowie. W 1837 Antonio Corazzi (autor projektu m.in. pałacu Staszica i Teatru Wielkiego w Warszawie) przebudował dwór dołhobyczowski na okazały pałac. Mieścił on zbiory, których pozazdrościłoby niejedno muzeum. Zbiory były własnością Edwarda Barona Rastawieckiego, a w gromadzeniu kolekcji pomagał Józef Ignacy Kraszewski. Fot. 5 - wozownia i jednocześnie budynek gospodarczy z w stylu romantycznego zameczku z basztą z I poł. XIX w.



Fot. 1 -  kościół parafialny pw. św. Michała Archanioław Żniatynie. Wzniesiony w r. 1790 z fundacji Jakuba Hadziewicza. Barokowy, położony na wyniosłym wzgórzu w otoczeniu drzew. Fot. 2 - w dzwonnicy dwa dzwony, jeden z r. 1743. Oba z napisami cyrylicą.
Fot. 3 - figura Matki Bożej na łące w Żniatynie.
Fot. 4 i 5 - drewniana cerkiew w Chłopiatynie. Wzniesiona w latach 1863-1864 jako unicka. W 1875, po likwidacji unickiej diecezji chełmskiej i przymusowym włączeniu jej wiernych do Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego przejęła ją parafia prawosławna. Po II wojnie światowej obiekt trafił do Kościoła katolickiego i został przemianowany na kościół filialny parafii rzymskokatolickiej w Żniatynie. Budynek jest trójdzielny, o konstrukcji zrębowej, z trzema kopułami. Nad wejściem do obiektu znajduje się balkon.



 
Fot. 1 i 2 - cerkiew w Mycowie. Wzniesiona w 1859 r., z zachowaniem tradycji budownictwa cerkiewnego, zamieniona ok. 1875 r. na prawosławną. Od 2006 r. znowu służy wiernym jako filialny kościół rzymskokatalicki parafii w Żniatynie.
Fot. 3 i 4 - secesyjna kaplica grobowa Hulimków z 1900 r. położona w niedalekim sąsiedztwie cerkwi w Mycowie, na drugim cmentarzu. Kaplica powstała według projektu lwowskiego architekta Władysława Sadłowskiego. W grobowcu spoczywa m.in. generał WP Jan Hulimka (1869-1930).
Fot. 5 - Kapliczka przydrożna w Żniatynie wzniesiona ok. poł. XIX w., klasycystyczna. Wewnątrz rzeźba Matki Boskiej o charakterze barokowym.



Fot. 1 i 2 - dawna cerkiew parafii prawosławnej, pw. Podniesienia Krzyża Św. w Dłużniowie. Obecnie kościół filialny parafii rzymskokatolickiej.Wzniesiony w r. 1882, poświęcony w r. 1895. Położony na wyniosłym wzgórzu, w otoczeniu drzew. Orientowany, drewniany, konstrukcji zrębowej. Fot. 3 - dzwonnica przy dawnej cerkwi w Dłużniowie.
Fot. 4 - dawna "rządcówka" z XIX w. przy zespole pałacowym w Dołhobyczowie. Obecnie mieści się tu biblioteka
Fot. 5 - dawne przejście graniczne a w dalszym planie kościół w Warężu. Jeszcze kilka lat po wojnie Waręż należał doPolski, ale w 1951 r. na mocy umowy międzypaństwowej znalazł się na terytorium Ukraińskiej Sosjalistycznej Republiki Radzieckiej.

Turystyka w Gminie Dołhobyczów

 

 
Gmina Dołhobyczów posiada doskonałe warunki do rozwoju różnego rodzaju turystyki. Dołhobyczowski Obszar Chronionego Krajobrazu o powierzchni 4475 ha, obejmujący północną część gminy, utworzony w 1996 r. w celu zapewnienia równowagi ekologicznej. Obejmuje m. in. Ścieżkę dydaktyczną w Witkowie i fragment Doliny Środkowego Bugu (fot. 1 i 4), należącej do Europejskiej Sieci Ekologicznej "NATURA 2000".
Nadbużańskie łąki z bogatą roślinnością i różnorodną roślinnością urzekają swoim pięknem (fot. 2 i 3). Bug, jako najdziksza rzeka Europy zaskakuje swoim nabrzeżem i również dziką roślinnością (fot. 5).


Fot. 1 - Dolina Bugu późnym latem.
W Gminie Dołhobyczów są również tradycje łowieckie (fot. 2).
Malownicze polne drogi wśród łagodnych wzgórz służą do pieszych wędrówek, uprawianiu tak modnego dzisiaj nordic walking a także sprzyjają rowerowym wędrówkom (fot. 3).
Fot. 4 i 5 - Rezerwat "Suśle Wzgórza" w Chochłowie utworzony w 1995 r. w celu zachowania kolonii susła perełkowanego. Należy do Europejskiej Sieci Ekologicznej "NATURA 2000". Obiekt polożony jest w obrębie jednostki zwanej Grzędą Sokalską, która jest fragmentem Wyżyny Zachodnio-Wołyńskiej, stanowiącej pasmo wzniesień które rozciąga się po obu stronach górnego Bugu.

 

Perspektywy rozwoju Gminy Dołhobyczów

 

 
Gmina ma charakter typowo rolniczy, z wiodącymi uprawami zbóż, buraków cukrowych i rzepaku. Użytki rolne zajmują 81,1% powierzchni gminy, to w zdecydowanej większości grunty orne (fot. 1 i 2). Gminę Dołhobyczów można nazwać "krainą żyznych czarnoziemów".
Gmina wyposażona jest w sieć wodociągową z której korzysta 51,1% ludności zaś z sieci kanalizacyjnej 21,9% ogółu mieszkańców gminy.
Duże przemiany cywilizacyjne po przemianach społeczno - ustrojowych można zauważyć w samym Dołhobyczowie. Symbolizuje to nowoczesny budynek Urzędu Gminy (fot. 3). Centrum Dołhobyczowa również zmieniło swoje oblicze (fot. 4 i 5).




Wśród wielu inwestycji współfinansowanych ze środków Unii Europejskiej a zrealizowanych w ostatnich latach wyróżnić warto plac zabaw w Dołhobyczowie (fot. 1 i 2). Modernizacja szkół w Gminie Dołhobyczów zmieniła wizerunek oświaty. Zespół Szkół w Dołhobyczowie jest symbolem tych przemian (fot. 3 i 4). W Dołhobyczowie bloki mieszkalne również poddane zostały gruntownym remontom (fot. 5).



W XIX wiecznej tzw. "rządcówce" po gruntownym remoncie znajduje się Gminna Biblioteka Publiczna (fot. 1). Oprócz typowych zbiorów bibliotecznych (fot. 2) znajduje się tu również galeria (fot. 3).