czwartek, 21 listopada 2019 r. Dzisiaj imieniny: Janusza, Marii, Konrada

Polska prowincja

  • rozmiar:
  • A
  • A
  • A

Gmina Firlej

Image

Informacje

Na zdjęciu powyżej - plaża nad słynnym jeziorem Firlej, a w tle budynek Urzędu Gminy w Firleju.

Firlej położony jest przy drodze krajowej nr 19, w odległości 40 km od Lublina i 210 km od Białegostoku.

Okolice Firleja zamieszkane były już około 2 tys. lat p.n.e. Od XIV w. historia tych ziem łączy się z jednym z najpotężniejszych i najświetniejszych rodów szesnastowiecznej Polski - Firlejami. Miasto Firlej zostało założone w 1557 r. przez wojewodę lubelskiego Mikołaja Firleja z Dąbrowicy. Od początku istnienia było to miasto o typowo rolniczym i rzemieślniczym charakterze. W mieście wybudowany został kościół, który przekształcony został wkrótce w zbór kalwiński. Dopiero w 1685 roku zbudowano tu nową świątynię katolicką. Najazdy kozackie w 1648 r. i wojna polsko-szwedzka w latach 1650-1660 zapoczątkowała upadek miasta.
Po śmierci ostatniego przedstawiciela rodu Firlejów kolejnymi właścicielami miasta były rodziny Zasławskich, Lubomirskich i Sanguszków. W 1841 roku Firlej stał się własnością Henryka Łubieńskiego, dyrektora Banku Polskiego, dzięki któremu powstała w pobliskim Serocku, pierwsza na Lubelszczyźnie, fabryka narzędzi i maszyn rolniczych.

Firlej miał swój udział w walkach powstania listopadowego i powstania styczniowego. Karą za te przejawy patriotyzmu była utrata praw miejskich w 1869 roku.

Wiek XX przyniósł mieszkańcom poważne straty wynikłe z toczących się na tym terenie działań I wojny światowej – osada została zniszczona przez wycofujących się Rosjan. W czasie II Wojny Światowej zginęło ok. 300 mieszkańców gminy, m.in. Niemcy wymordowali wszystkich Żydów. Mimo wszechobecnego terroru mieszkańcy gminy organizowali ruch oporu poprzez wstępowanie w szeregi Batalionów Chłopskich, Armii Krajowej kpt. T.Pośpiecha, Armiię Ludowej. W 1944 roku Firlej został wyzwolony przez oddziały 27 Wołyńskiej Dywizji Piechoty Armii Krajowej.

Po wojnie panował tutaj okres zastoju gospodarczego, dopiero lata 60 –70 przyniosły osadzie długo oczekiwane ożywienie gospodarcze. Dostrzeżono jej atrakcyjne położenie nad pięknymi jeziorami, w otoczeniu sosnowych lasów. Powstało wówczas w Firleju kilkanaście zakładowych ośrodków wypoczynkowych. Reforma administracyjna z 1976 roku powołała do istnienia Gminę Firlej jako jednostkę administracyjną.

Strona główna | Firlej |

Gmina Firlej - wizualizacja

 

 

 
Gmina Firlej położona jest na równinnych terenach Polesia Lubelskiego, w jego wschodniej części zwanej Małym Mazowszem. Licząc 126,4 km2 i ok 6100 mieszkańców jest jedną z większych gmin województwa Lubelskiego. Siedzibą gminy jest osada Firlej, leżąca nad jeziorem o takiej samej nazwie.
Osada Firlej ma dość ciekawą zabudowę, z charakterystycznymi, zrębowymi dachami.
Najważniejszym zabytkiem jest drewniany kościół z II poł. XIX w.
W okolicach Firleja jest wiele ciekawych znaków wiary, jak np. ta kapliczka w Przypisówce (fot. 5).


  
W Firleju znakomicie wypoczną amatorzy słońca i wody. Wypoczywają tu nawet wielopokoleniowe rodziny. Jezioro otoczone jest ładnymi, piaszczystymi plażami idealnie nadającymi się do opalania. Uprawiane są także różne sporty wodne. Woda w jeziorze jest czysta, a bezpieczeństwa kąpieli strzeże kilku wykwalifikowanych ratowników. Jezioro położone jest  na skraju lasu co dodaje mu jeszcze większej atrakcyjności.


 
 


Gmina Firlej leży w pradolinie rzeki Wieprz.  Krajobraz jest bardzo malowniczy a cała kraina jest atrakcyjna pod względem turystycznym.  Rzeka Tyśmienica (fot. 1) kończy tu swój bieg wpadając do Wieprza, który rozlewa się w tym miejscu bardzo szeroko (fot. 2). Można tu również z spotkać obrazy z przyrodą w tle wyjęte jakby z malarstwa polskiego (fot. 3). Oprócz bardzo znanego jeziora Firlej jest drugie jezioro Kunów (fot. 4). Nie zabudowane ośrodkami turystycznym, bardziej dzikie, ale przez to piękne. W gminie powatało wiele gospodarstw agroturystycznych, czasami oryginalnych, jak np. w Serocku (fot. 5).

 

Historia i Kultura w Gminie Firlej

 

 

Najważniejszy zabytek w Gminie Firlej. Drewniany kościół parafialny zbudowany w roku 1880. Pierwszy kościół drewniany wybudowano w Firleju po założeniu miasta. Ten kościół to już trzeci w historii miejscowości. Główny ołtarz (fot. 5) - rokokowy, został później uzupełniony ( m. In. Obraz "Przemienienie Pańskie" datuje się na wiek XIX ).
Kościół jest konstrukcji zrębowej, oszalowany, jednonawowy. Przed kościołem charakterystyczna brama z wieżyczką (fot. 1 i 2).


 
 
W Firleju należy zwrócić uwagę na czworoboczny rynek z zabudową pochodzącą z przełomu XIX i XX wieku (fot. 3). Niektóre domy zachowały konstrukcje zrębową "na rybi ogon" i są uznawane za obiekty zabytkowe (fot. 1 i 2). Obszerny niegdyś rynek przekształcono obecnie na zadrzewiony skwer. Na środku tego skweru stoi pomnik Józefa  Piłsudskiego (fot. 4). W pierwszej połowie sierpnia 1920 na firlejowskim rynku marszałek Piłsudski przyjął defiladę wojsk, które wyruszały na front w walce z bolszewikami.
W Firleju warto też zwrócić uwagę na stary cmentarz (fot. 5).

 
Historię Firleja można też poznawać po wielu nagrobkach i mogiłach. Ciekawe nagrobki można spotkać na starym cmentarzu w Firleju (fot. 1).
W Sobolewie znajduje się mogiły poległych w powstaniu styczniowym (fot. 2, 3, 4 i 5).
Podczas powstania styczniowego 1863 r. w okolicy działała partia powstańcza Krysińskiego, do której należało 13 mieszkańców Firleja i 315 ochotników z okolic Sobolewa. 24 maja 1863 r. Grupa podniosła klęskę w potyczce właśnie pod Sobolewem.


Dopełnieniem pejzażu kulturowego tej ziemi są kapliczki. Jest ich wiele, stawiane są w różnych intencjach i w różnych miejscach.
Fot. 1 - kapliczka ze św. Nepomucenem w Przypisówce.
Fot. 2 - kapliczka na skraju lasu w Wólce Mieczysławskiej.
Fot. 3 - stuletnia kapliczka w Przypisówce.
Fot. 4 - kapliczka w Sułoszynie.
Fot. 5 - kapliczka w Antoninie.

 

Turystyka w Gminie Firlej

 

 
 
Największą atrakcją turystyczną Gminy Firlej jest niewątpliwie jezioro o tej samej nazwie. Zarówno to jezioro, jak i oddalone o 1 km jezioro Kunów, usytuowane są w bruździe dolinnej dawnego biegu Wieprza. Nad jeziorem jest dużo ośrodków turystycznych, domków kempingowych a także wypożyczalnie sprzętu wodnego i turystycznego.


 
Ostatnio jezioro  Firlej otoczone zostało promenadą (fot. 1 i 2). Jest tu wiele pomostów i kąpielisk. Również wędkarze znajdą tu coś dla siebie. Wśród licznych gatunków ryb występują w obu jeziorach: leszcz, płoć, szczupak, sandacz, karaś i węgorz. Nad jeziorem jest również obszerny parking dla samochodów osobowych i autokarów.


 
Gmina Firlej nastawiana jest na turystykę i widać to na każdym kroku. Oprócz znanego jeziora jest tu wiele innych atrakcji. Przez gminę przepływa rzeka Wieprz z bardzo malowniczymi zakolami (fot. 2). Cała pradolina Wieprza jest unikatem pod względem przyrodniczym. Bujna roślinność tworzy zieloną gęstwinę (fot. 3). Są tu też liczne starorzecza (fot. 4). W pradolinie Wieprza płynie też malownicza Tyśmienica (fot. 5). Pradolina Wieprza ma wybitne walory krajobrazowe. Tutaj, z dala od miejskiego zgiełku, pośród  nieskażonej przyrody, można nabrać sił i zdrowia.



Ciekawostką turystyczną jest też ujscie Tyśmienicy (fot. 1) do Wieprza (fot. 2). Dwie rzeki tworzą w tym miejscu spory, naturalny akwen wodny (fot. 3). Drugie jezioro w gminie - Kunów też jest bardzo atrakcyjnym miejscem do wypoczynku (fot. 4 i 5). Położone bardziej "dziko", bez większych ośrodków turystycznych, sprzyja amatorom wypoczynku w ciszy i spokoju.



Walory przyrodniczo - geograficzne sprzyjają rozwojowi sportu, turystyki i wypoczynku. Gmina pozbawiona jest przemysłu. Jest za to dużo lasów bogatych w runo leśne (fot. 1). Malownicze równiny  Polesia Lubelskiego (fot. 2 i 3) nadają się na rajdy piesze i rowerowe. To świetne miejsce na tak modny ostatnio "nordic walking", a na rzekach urządzane są spływy kajakowe. Baza noclegowa o zróżnicowanym standardzie sprzyja rozwojowi turystyki i wypoczynku (fot. 4 - zajazd "Firlejowe Sioło" w Wólce Rozwadowskiej, fot. 5 - kwatera letniskowa "U Strażaka" nad jeziorem Kunów).
Firlej stał się jednym z najbardziej atrakcyjnych turystycznie miejsc w woj. lubelskim.

Perspektywy rozwoju Gminy Firlej

 

 
W ciągu ostatnich dwudziestu lat, po zmianie ustroju społeczno - gospodarczego w Gminie Firlej nastąpił wielki skok cywilizacyjny (fot. 1 - budynek Urzędu Gminy w Firleju). Początek lat 90-tych to dynamiczny rozwój infrastruktury komunalnej gminy. Budowa oczyszczalni ścieków, kanalizacji, wodociągu i telefonizacja stawiają gminę Firlej w czołówce gmin województwa lubelskiego w zakresie inwestowania. Sama osada mocno zmieniła swoje oblicze. Powstało wiele sklepów, zmienił się korzystnie system bankowy, powstało wiele nowych dróg.


Wielkie zmiany nie ominęły również jeziora Firlej. To nie tylko znaczący ośrodek turystyczny, ale również centrum szkoleniowo - biznesowe (fot. 1 i 2).
Na terenie Gminy Firlej powstało wiele dróg, najczęściej współfinansowanych z projektów Unii Europejskiej (fot. 3 i 4). Ważnym elementem gospodarki gminy jest rolnictwo (fot. 5). Nieskażone żadnym przemysłem tereny, czyste gleby pod względem ekologicznym, sprzyjają produkcji żywności ekologicznej. 


Ważnym etapem rozwoju Gminy Firlej jest powstanie obwodnicy i węzła komunikacyjnego przy drodze S-19 (fot. 1). Projekty współfinansowane z Unii Europejskiej pozwoliły dokonać gminie wielkiego skoku cywilizacyjnego w ostatnich latach. Przykładem tych przemian jest projekt "Przebudowa budynku remizy OSP w Woli Skromowskiej na potrzeby świetlicy wiejskiej" (fot. 2). Rozbudowano budynek Gminnej Biblioteki Publicznej w Firleju (fot. 3). Znalazły tu swoje pomieszczenie nowoczesne pracownie komputerowe i mutimedialne (fot. 4 i 5).