Informacje
Gmina Drelów (zobacz na mapie) leży 150 km na wschód od Warszawy, 15 km na zachód od Białej Podlaskiej i 90 km na północ od Lublina. Gmina położona jest w rozległej nizinie. Gmina Drelów ma obszar 228,03 km² i mieszka w niej ok. 5,5 tys. osób.
Przez teren gminy przepływa kanał Wieprz-Krzna i rzeki: Krzna, Białka, Rudka, Danówka i Dziegciarka. Na terenie gminy zlokalizowany jest zbiornik retencyjny "Żelizna" z otoczeniem chronionego krajobrazu i ofertą agroturystyczną.
Drelów to miejscowość położona na starych terenach osadniczych. Podczas badań wykopaliskowych przeprowadzonych w 1990 roku w Żerocinie odkryto ślady obozowiska mezolitycznego oraz osady wczesnośredniowiecznej.
Drelów to teren znacząco związany z dziejami Polski i Litwy jak również z Lubelszczyzną, Ziemią Brzeską i dobrami międzyrzeckimi, w których Jan Nassutowicz założył szereg wsi bojarskich. Wieś Drelów została założona prawdopodobnie również przez Jan Nassutowicza - starostę brześciańskiego, lub przez jego następców. Szacuje się, że Drelów powstał najpóźniej w 1525 roku. W dokumentach z 1602 roku nazywa się "Drzewlewo", później natomiast "Drechlów". Ze względu na nizinne położenie Drelowa, jego rejon nazwano "Bagnoszą".
Od chwili powstania Drelów administracyjnie należał do województwa brześciańskiego, po Sejmie Unijnym w 1569 roku wszedł w skład nowo utworzonego województwa podlaskiego jako część dóbr klucza Międzyrzec. Przebiegająca przez te tereny granica miedzy Koroną a Litwą przez lata była niespokojna, była to granica pomiędzy powiatem brzeskim a województwem podlaskim. Wieś Drelów została związana od połowy XIX wieku z nowo utworzonym starostwem radzyńskim. W 1858 roku gminy w powiecie radzyńskim zostały zreorganizowane przez władze rosyjskie. Powstała gmina Żerocin, a siedzibę gminy z Drelowa przeniesiono do Zahajek.
Lata 1874 i 1875 to początek martylorologii unitów. Rejon Drelowa znany był z oporu przed narzuconym siłą prawosławiem. Najtragiczniejszym dniem dla drelowskich unitów stał się 17 stycznia 1874 roku, kiedy to roty kozaków, odbierając miejscowej ludności świątynię, zamordowały trzynastu wiernych.
Od 1918 do 1975 roku ziemie obecnej gminy należały do województwa lubelskiego, po reformie w 1975 roku weszły w skład województwa bialskopodlaskiego. Gmina Drelów powstała 1 stycznia1973 roku na bazie trzech gromad: Żerocina, Szóstki i Drelowa. Po reformie samorządowej przeprowadzonej w 1998 roku Gmina Drelów weszła w skład powiatu bialskopodlaskiego i województwa lubelskiego.
Gmina Drelów - wizualizacja
Gmina Drelów ma charakter wybitnie rolniczy. Użytki rolne stanowią 57%, a użytki leśne 36% całego obszaru. Nizinne tereny Południowego Polesia nie tylko służą rozwojowi rolnictwa, ale tworzą malownicze krajobrazy (fot. 1). Wżnym elementem krajobrazu gminy jest sztuczny zbiornik Żelizna (fot. 2). Przez teren gminy przebiega bardzo ważna, europejska magistrala kolejowa z Berlina przez Warszawę do Moskwy (fot. 3). Sam Drelów w ostatnich latach zmienił się i powstało wiele nowoczesnych budynków (fot. 4 i 5). |
||||
W Gminie Drelów jest kilka bardzo ciekawych zabytków i obiektów historycznych. W Drelowie najważniejszy zabytek to zespół kościoła pod wezwaniem Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny z 1835 r. (fot. 1). Najcenniejszy zabytek to kościół z 1739 r. pod wezwaniem św. Michała w Witorożu, zbudowany z drewna modrzewiowego - zabytek klasy "0" (fot. 2). Kościół w Szóstce, murowany, wybudowany w latach 1889-1890 (fot. 3). Kościół w Horodku, miejscu ważnym i niezwykłym dla mieszkańców Drelowa i okolic (fot. 4). W Gminie Drelów jest wiele pięknych kapliczek i znaków wiary, które są dopełnieniem kultury duchowej tej ziemi (fot. 5). |
|||||
|
||||
Pierwotny kościół wybudowany w tym miejscu w 1635 r., parafia erygowana w 1661 r. Obecny kościół parafialny murowany, wybudowany w 1834 r. przez Karola Czartoryskiego. Drelów w 1874 r. był miejscem prześladowania i męczeństwa unitów za wiarę. Kościół zamieniono na cerkiew. Po rekoncyliacji kościoła w 1918 r., wznowiona została parafia w 1919 r. Styl neoklasyczny. Zabytkowa jest też drewniana organistówka (fot. 5). |
||||
|
|
||||
Książę Leon Sapieha w 1605 r. wybudował kościół drewniany i uposażył, była to parafia unicka. Obecny kościół parafialny drewniany, wybudowany w 1739 r.; w 1874 r. zamieniony został na cerkiew, następnie w 1919 r. rekoncyliowany i wznowiono parafię. Bez wyraźnych cech stylowych. | |||||
Pierwszy kościół drewniany w 1551 r. wybudował i uposażył Stefan Zbarski wojewoda trocki. Następny kościół zbudowany został w 1758 r., który w 1875 zamieniony został przez rząd rosyjski na cerkiew. Obecny kościół parafialny murowany, wybudowany w latach 1889-1890, poświęcony w 1919 r. i tegoż roku wznowiona została parafia. Styl bizantyjski. | ||||
|
||||
Kaplica św. Onufrego w lasku "Horodek" (fot. 1 i 2). Cudowne miejsce z kościołem pod wezwaniem św. Onufrego położone jest na terenie lasku na łąkach. Kaplica wybudowana w 1907 roku i kult św. Onufrego jest tutaj żywy. Las w Horodku był bardzo stary. Świętość tego miejsca i kult św. Onufrego zaowocował wieloma krzyżami. Najstarszy stał tu już w 1666 r. Dziś na jego miejscu stoi nowy, ale fragment tego starego krzyża jest umieszczony za szybką (fot. 3 i 4). |
||||
W Gminie Drelów można spotkać wiele ciekawych przykładów dawnego budownictwa. W Aleksandrówce jest zaadoptowany fragment autentycznego dworku z XIX w. (fot. 1). W Janówce są jeszcze dość dobrze zachowane chłopskie chaty (fot. 2 i 3). Drewniany dom z pocz. XX w. w Drelowie (fot. 4). Zabytkowy budynek dworca kolejowego w miejscowości Szachy (fot. 5). |
||||
Kapliczki w Gminie Drelów. Dość różnorodne i stawiane w różnych intencjach. Fot. 2 - najstarsza z kapliczek, z 1859 r. |
||||
Fot. 1 i 2 - kapliczki nowsze, kontynuujące dawną tradycję tradycję stawiania znaków wiary z okazji różnych intencji. O historii tej ziemi mówią też pomniki. Najciekawszy jest w Żerocinie (fot. 3 i 4). To pomnik - kopiec poświęcony pobytowi w tym miejscu Józefa Piłsudskiego w 1915 r. Podobny kopiec, tylko większy, został tu postawiony w 1936 r. W latach 50 -tych został jednak zniszczony przez ówczesne władze. Nowy powstał w 2000 r. Fot. 5 - pomnik poległym żołnierzom AK w lipcu 1944 r. |
||||
Na terenie Gminy Drelów zlokalizowany jest zbiornik retencyjny "Żelizna" z otoczeniem chronionego krajobrazu (fot. 1 i 2). Przez teren gminy przebiega też kanał Wieprz-Krzna, który zasila zbiornik (fot. 3). Są tu również tradycje łowieckie i jest nawet stanica myśliwska (fot. 4). Dużym walorem turystycznym gminy są piękne krajobrazy Południowego Polesia (fot. 5). |
||||
W tym krajobrazie nawet zwyczajne drogi są bardzo malownicze i doskonale nadają się na rajdy rowerowe Fot. 1 i 2). Walorem florystycznym są zwarte kompleksy leśne. Są to lasy sosnowe w różnym wieku, pokrywające rozległe piaszczyste gleby. Na glebach usytuowanych niżej i bardziej żyznych występują lasy mieszane dębowo-sosnowe, dębowo-grabowe lub glebowe. Są to między innymi Lasy Żerocińskie, Witorożskie i Pański Las. Większe kompleksy leśne to przede wszystkim Lasy Sokulskie. Dużą atrakcją tych lasów w sezonie letnio-jesiennym jest obfitość różnych gatunków grzybów. Na terenie utworzono rezerwat leśny "Liski" (fot. 3 i 4). Wielkim walorem jest też pejzaż kulturowy tej ziemi, jak np. znaki wiary wtopione w przyrodę (fot. 5). |
||||
Dzisiaj centrum Drelowa mało przypomina dawną wieś (fot. 1 - budynek Urzędu Gminy). Gmina posiada nowoczesną infrastrukturę, jest stelefonizowana i w większości zwodociągowana. |
||||
W Gminie Drelów powstało wiele inwestycji współfinansowanych najszęściej ze środków Unii Europejskiej. Zmieniło się diametralnie oblicze wsi (fot. 1 - wieś Kwasówka). Fot. 2 i 3 - budowa nowego wodociągu w miejscowości Kwasówka. Nastąpił dynamiczny rozwój infrastruktury społecznej (obiekty i urządzenia dla: oświaty, zdrowia, kultury, sportu, rekreacji, turystyki itp.) (fot. 4 - nowoczesna szkoła w Żerocinie). Występuje kreowanie i promocja wsi poprzez organizację imprez kulturalnych, sportowych i turystycznych (fot. 5 - nowoczesna remiza). . |
||||