niedziela, 17 stycznia 2021 r. Dzisiaj imieniny: Antoniego, Jana, Sabiniana

Polska prowincja

  • rozmiar:
  • A
  • A
  • A

Gmina Obsza

Image

Informacje

Gmina Obsza (zobacz na mapie) leży w powiecie biłgorajskim i jest najbardziej na południowy - wschód wysuniętą gminą województwa lubelskiego.

Wcześniejsza nazwa miejscowości to Psza lub Psze. Po raz pierwszy tereny te zostały przyłączone do Polski w 1345 roku, za panowania Kazimierza Wielkiego. Obszar zajmowany dziś przez Gminę Obsza był wtedy jeszcze pokryty rozległymi lasami. Nie został nadany żadnemu z rycerzy i stanowił własność królewską zarządzaną przez królewskich starostów z  nieodległego Krzeszowa. Pierwsze wzmianki o wsi pochodzą z 1388 roku, kiedy to wchodziła w skład Księstwa Bełzkiego Ziemowita IV. W 1395 roku zostaje mu odebrana i przyłączona do ziemi przemyskiej. Właścicielem wsi jest w tym czasie ród Kustrów, który ustanawia tu swoją siedzibę rodową. W połowie XV wieku ród Kustrów wygasa. Obsza zostaje przekształcona w wieś królewską i włączona do nowo powstałego starostwa zamechskiego.

W końcu XVI wieku obszar wokół Obszy stały się dziedziczną własnością Zamoyskich i ich ordynacji. To w ich akcji kolonizacyjnej należy szukać początków kolejnych wsi w tym terenie.

Administracyjnie te obszary należały do ziemi przemyskiej w województwie ruskim. Taki stan przetrwał do 1772 roku. W 1772 roku władze austriackie zagarnęły te tereny w ramach I rozbioru Polski. Ziemie te włączono do cesarskiego Królestwa Galicji i Lodomerii.

W 1809 roku wojska Księstwa Warszawskiego i wojska napoleońskie pokonały Austrię i te obszary przyłączono do Księstwa. Księstwo Warszawskie, wzorem Francji, podzielone było na departamenty i powiaty. Dzisiejsza gmina Obsza znalazła się w składzie powiatu tarnogrodzkiego i departamentu lubelskiego. Księstwo Warszawskie upadło wraz z Napoleonem w 1815 roku, a te ziemie włączono do Królestwa Polskiego pod berłem cara. Granica z austriacką Galicją przebiegała tuż obok Obszy (granica pokrywa się w większości z obecnym podziałem administracyjnym województw lubelskiego i podkarpackiego).

Gmina Babice w okresie międzywojennym miała siedzibę w Obszy. W takim kształcie gmina przetrwała do 1939 roku. Pokojową egzystencję Polaków, Rusinów i Żydów przerwały tragiczne wydarzenia II wojny światowej.

Gmina Obsza istniejąca w obecnej formie powstała na mocy rozporządzenia Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 26 lipca 1982 r.

Strona główna | Gmina Obsza |

Gmina Obsza - wizualizacja
 

Klimat na terenie Gminy Obsza jest zbliżony do klimatu kontynentalnego. Lata są gorące i raczej suche, mroźne zimy, z krótkim przedzimiem i przedwiośniem. Opady roczne wynoszą 600-700 mm. Charakterystyczne dla gminy jest występowanie znacznej liczby dni słonecznych oraz spore różnice temperatur miedzy dniem a nocą, szczególnie przy bezwietrznej i bezchmurnej pogodzie. Gmina ma charakter wybitnie rolniczy (fot. 1 i 2).
Granica gminy biegnie wzdłuż rzeki Tanew (fot. 3). Bezpośrednio do Tanwi przylega duży kompleks łąk i pastwisk sąsiadujących z lasem. Tereny te są nieskażone, ekologiczne, niskie, nadające się pod zbiorniki wodne. Drugą rzeką gminy jest Wirowa (fot. 4), która wpada do Tanwi. Piękne tereny i czystość ekologiczna sprawia, że Gmina Obsza ma wybitne walory turystyczne (fot. 5 - "Zagroda Roztocze" w Obszy).


 
 
 
Gmina Obsza ma swoją wielowiekową spuściznę kulturową, wyrosłą na styku Galicji i dawnej Kongresówki.
Fot. 1 - kościół parafialny w Obszy, wybudowany początkowo jako cerkiew unicka.
Fot. 2 i 3 - kościół parafialny w Zamchu, wybudowany jako  cerkiew unicka.
Fot. 4 - dawna cerkiew unicka a obecnie kościół parafialny w Babicach.
Fot. 5 - stary cmentarz unicki w Zamchu.




 

Historia i Kultura w Gminie Obsza

 

 
Po bogatej przeszłości historycznej i kulturowej Gminy Obsza zostało wiele ciekawych obiektów i pamiątek.
Kościół p.w. Wniebowzięcia NMP w Obszy (fot. 1 i 2). Wybudowany dla unitów w 1860 roku z fundacji ordynacji zamojskiej. Po kasacie unii zamieniony na cerkiew prawosławną, a w 1919 roku ponownie oddany katolikom. Kościół jest trzynawowy, murowany z cegły, w stylu bizantyjskim.
Przy kościele jest piękna Droga Krzyżowa (fot. 3 i 4).
Wokół świątyni rosną piękne, stare lipy. Na jednej z tych lip Fundacja Kresy 2000 z Nadrzecza wystawiała spektakl "Drzewo" Wiesława Myśliwskiego w reżyserii Stefana Szmidta. Wydarzenie te upamiętnia mała kapliczka na drzewie (fot. 5).



Kościół p.w. św. Jozafata i św. Praksedy (fot. 1, 2 i 3) został wybudowany w 1842 roku z fundacji hr. Konstantego Zamojskiego jako cerkiew unicka. W 1875 roku zmieniony na cerkiew prawosławną, a w 1919 roku ponownie oddany katolikom. Przy kościele znajduje się brama - dzwonnica pochodząca z 1842 roku, a w niej 2 dzwony wykonane w firmie Felczyńskiego po II wojnie światowej.
Fot. 3 i 4 - znaki wiary w Gminie Obsza.




Kościół p.w. św. Andrzeja Boboli w Babicach (fot. 1, 2 i 3). W XIX wieku była tu parafia unicka, którą później zamieniono na prawosławną. W miejscu dawnego kościoła unickiego w latach osiemdziesiątych XIX wieku wybudowano cerkiew prawosławną, której fundatorami byli Zamoyscy oraz parafianie. Po wyjeździe prawosławnych do Związku Radzieckiego w 1948 roku został oddany katolikom.
Fot. 4 - krzyże na cmentarzu przy kościele w Babicach.
Fot. 5 - przykład wielokulturowej przeszłości Gminy Obsza, groby na cmentarzu w Zamchu.



Pięknie położony wśród starych drzew cmentarz w Zamchu (fot. 5). Na tym cmentarzu jest też stary cmentarz unicki (fot. 1, 2, 3 i 4).




Fot. 1 i 2 - znaki wiary w Gminie Obsza.
Fot. 3 - dawny młyn wodny w Babicach.
Fot. 4 - budynek posterunku straży granicznej w Obszy, kiedy niedaleko stąd przebiegała granica między zaborem austriackim i rosyjskim.
Fot. 5 - pomnik Józefa Piłsudskiego w Obszy.

Perspektywy rozwoju Gminy Obsza

 

 
Gmina obsza ma wybitnie charakter rolniczy. Nieskażona ziemia i czyste powietrze nadają się doskonale na ekologiczne rolnictwo. Powstają hodowle krów (fot. 1) i wielkie plantacje, np. amerykańskiej borówki (fot. 2). Duże perspektywy rozwoju tutejszego rolnictwa wiąże się z budowaną właśnieprzechowalnią owoców miękkich (fot. 3).
Tak piękne tereny, rozwinięta infrastruktura, służą do osiedlania się i rozwoju budownictwa (fot. 4).
Powstało też wiele nowoczesnych budynków użyteczności publicznej, jak np. budynek poczty w  Obszy (fot. 5).

Turystyka w Gminie Obsza

 

 
Największą atrakcją turystyczną Gminy Osza jest Tanew (fot. 1, 2 i 3). Tanew to rzeka w południowo-wschodniej Polsce, w dorzeczu Wisły. Długość – 113 km, powierzchnia zlewni – 2.339 km2. Tutaj rzeka płynie wśród bujnej zieleni, tworząc malownicze zakola. Nadaje się doskonale na spływy kajakowe.
Rzeka Wirowna (fot. 4). Na tej rzece, w tym miejscu planowany  jest duży zalew, który bardzo wzmocni ofertę turystyczną.
Gmina Obsza leży na skraju Puszczy Solskiej (fot. 5).



Gmina Obsza przyciąga coraz więcej turystów szukających aktywnego wypoczynku. Nawet zwyczajne spacery, czy tak ostatnio modny nordic walking, w takiej scenerii zostawiają niezapomniane wrażenia (fot. 1 i 2).
"Zagroda Roztocze" w Obszy (fot. 3). Położona wśród pięknych krajobrazów i bujnej roślinności prowadzi też działalność edukacyjną ("zielona szkoła"). Na fot. 1 i 2 - nauka wyplatania koszyków z wikliny.