Informacje
Gmina Hrubieszów - gmina wiejska w województwie lubelskim, w powiecie hrubieszowskim.
Położona w południowo-wschodniej części województwa lubelskiego, przy granicy z Ukrainą, nad jedną z najpiękniejszych rzek w Europie, wokół najdalej na wschód wysuniętego miasta Polski, Hrubieszowa.
Gminę o powierzchni 259 km² zamieszkuje ok. 11 000 ludności.
Struktura powierzchni:
użytki rolne: 82%
użytki leśne: 12%
Gmina stanowi 20,42% powierzchni powiatu.
Sołectwa w Gminie rubieszów:
Annopol, Brodzica, Cichobórz, Czerniczyn, Czortowice, Czumów, Dąbrowa, Dziekanów, Gródek, Husynne, Janki, Kobło, Kosmów, Kozodawy, Kułakowice Pierwsze, Kułakowice Drugie, Kułakowice Trzecie, Łotoszyny, Masłomęcz, Metelin, Mieniany, Moniatycze, Moniatycze-Kolonia, Moroczyn, Nowosiółki, Obrowiec, Stefankowice, Stefankowice-Kolonia, Szpikołosy, Ślipcze, Świerszczów, Teptiuków, Turkołówka, Ubrodowice, Wolica, Wołajowice.
Sąsiednie gminy:
Białopole, Horodło, Hrubieszów, Mircze, Trzeszczany, Uchanie, Werbkowice.
Gmina Hrubieszów sąsiaduje z Ukrainą.
Miejscowości nie mające statusu sołectwa: Białoskóry, Wołynka.
Oficjalna strona internetowa Gminy Hrubieszów tutaj
Gmina Hrubieszów - wizualizacja
Ostatnio ukazały się aplikacje promocyjne Gminy Hrubieszów do pobrania na urządzenia mobilne, zrealizowane w ramach projektu „100% Natury”.
Aplikacja jest dostępna pod adresami: - dla smartfonów i tabletów: https://play.google.com/store/apps/details?id=com.siroccomobile.natura100.hrubieszow - dla iPhone’ów: https://itunes.apple.com/pl/app/100-natury-w-hrubieszowie/id1127797029?mt=8 - dla iPadów: https://itunes.apple.com/pl/app/100-natury-w-hrubieszowie/id1127797029?mt=8 |
||||
Gmina Hrubieszów położona jest w bardzo żyznej Kotlinie Hrubieszowskiej. Dominującą cechą krajobrazu są uprawne pola. Drugim ważnym elementem jest rzeka Bug. Jest też tutaj sporo zabytków, a ślady osadnictwa na tych terenach sięgają kilku tysięcy lat. | ||||
Gmina Hrubieszów jest gminą typowo rolniczą i pola uprawne tworzą piękne kompozycje krajobrazowe (fot. 1, 2 i 3). Rzeka Bug jest nie tylko rzeką graniczną, ale wzrasta również jej rola turystyczna (fot. 4 - przełom rzeki w miejscowości Ślipcze). Okolice Hrubieszowa to również ciekawa historia. Tutaj żył i działał Stanisław Staszic, jedna z największych postaci w historii Polski ( fot. 5 - dom w Dziekanowie, siedziba Towarzystwa Rolniczego Hrubieszowskiego, założonego w 1816 r. przez St. Staszica). |
||||
Gmina Hrubieszów – oddalona od wielkich aglomeracji miejsko przemysłowych – posiada duży potencjał przyrodniczo - kulturowy. Położenie na pograniczu kultur i religii zaowocowało ciekawą historią i wspaniałym dziedzictwem kulturowym. Na fot. 1 i 2 - rekonstrukcja osady gockiej w Masłomęczu. Fot. 3 - drewniany kościół w Moniatyczach. Bliskość granicy z Ukrainą i położenie na rubieży Unii Europejskiej dodaje gminie tajemniczości i atrakcyjności. Pogranicze kultur i religii przynosi wiele interesujących śladów historycznego dziedzictwa. Na fot. 4 - kapliczka w Szpikołosach, a na fot. 5 - dawna cerkiew w tej samej miejscowości. Oficjalna strona internetowa Gminy Hrubieszów tutaj |
||||
Na terenie gminy Hrubieszów są wyraźne ślady wielokulturowości. Takim przykładem jest dawna cerkiew gr-kat. p. w. Narodzenia Pana Jezusa w Szpikołosach (fot. 1, 2 i 3), obecnie kościół parafialny p. w. Matki Boskiej Łaskawej. Zabytkiem godnym uwagi jest również kościół parafialny pw. św. Jana Chrzciciela w Czerniczynie (fot. 4). Wzniesiony w 1870 roku jako cerkiew unicka pw. Wszystkich Świętych, w roku 1875 przemieniony na cerkiew prawosławną, a od roku 1949 służący rzymskim katolikom. Uzupełnieniem wielokulturowego krajobrazu Gminy Hrubieszów jest cerkiew w Jankach (fot. 5). |
||||
. |
. | . | . |
. |
Moniatycze. Drewniany kościół z 1870 roku, wzniesiony jako ostatni przed odzyskaniem przez Polskę niepodległości. Wewnątrz XVIII wieczne rzeźby św. Joachima i św. Anny, dzieła artystów szkoły lwowskiej. |
||||
Fot. 1 z lewej, wykopalisko archeologiczne na wzgórzu Horodysko w Gródku, w poszukiwaniu Gotów. Jedno ze starożytnych centrów ówczesnej Europy znajdowało się w pobliskim Masłomęczu. To właśnie tutaj ponad ćwierć wieku temu odkryto (fot. 2 i 3 ) cmentarzysko i osadę Gotów z II-IV w. n.e. Goci byli związkiem różnych plemion pochodzenia germańskiego. Pod koniec II wieku wyruszyli nad Morze Czarne, gdzie zbudowali silne państwo na Krymie. Wtedy też część z nich osiadła w Kotlinie Hrubieszowskiej. Przez co najmniej 200 lat rozwijali tutaj swoją potężną cywilizację, jedną z większych w starożytnej Europie. Dawną osadę w Masłomęczu, którą zamieszkiwało ok. 1500 - 2000 osób, uważa się za największą w Kotlinie Hrubieszowskiej. Drużyna wojowników gockich (fot. 4 z lewej), odtworzona w Masłomęczu, pokazuje technikę walk na miecze i włócznie. Szczególnym miejscem jest osada w Gródku. Odkryto tu m.in. ślady życia ludności kultury pucharów lejkowatych (3100-2500 r. p.n.e.) Na fot. 5 neolityczny "Pozi" przed stanowiskiem archeologicznym w Gródku. |
||||
|
Dziekanów. Dawna siedziba Rady Gospodarczej Towarzystwa Rolniczego Hrubieszowskiego (fot. 1 zarządcówka, fot. 2 kuźnia). TRH to fundacja założona przez ks. Stanisława Staszica w 1816 roku. Za główny cel Towarzystwo postawiło sobie postęp w kulturze rolnej i oświacie, opiekę społeczną oraz polepszenie warunków życia miejscowych chłopów, którzy w dobrach Staszicowskiej fundacji zostali zwolnieni z pańszczyzny i otrzymali ziemię w wieczyste użytkowanie. Na fot. 3 z lewej
ekspozycja poświecona Staszicowi i TRH w czumowskim pałacu. Grodzisko w Gródku (fot. 4 i 5), jest jednym z najstarszych na Zamojszczyźnie. To tutaj znajdował się gród Wołyń, wchodzący niegdyś w skład Grodów Czerwieńskich. Gród Wołyń leżał na szlaku z Kijowa do Małopolski. Na przełomie X i XI wieku należał do Rusi Kijowskiej - po zagarnięciu go w 981 roku przez kijowskiego księcia Włodzimierza. W 1018 roku zdobył go Bolesław Chrobry, podczas zwycięskiej wyprawy na Kijów. |
||||
Ruiny zespołu dworsko - parkowego w Moroczynie (fot. 1). Pałac w Czumowie (fot. 2). Kurhan w Ślipczu (fot. 3). Cmentarz prawosławny w Gródku (fot. 4). Kapliczka w Szpikołosach. Dawny widok przed remontem (fot. 5). | ||||
Bug (fot. 1 z lewej) jest jedną z nielicznych, większych rzek w Europie o nieuregulowanym korycie. Na odcinku Kryłów - Czumów - Gródek - Horodło rzeka stanowi wschodnią granicę Nadbużańskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu. Obecność rzeki Bug i Huczwy (fot. 2 z lewej) daje wspaniałe warunki do wędkowania. Nadbużańskie łąki to unikat w skali europejskiej. To nie tylko piękne widoki, ale także rzadko spotykana gdzieś indziej roślinność, a w lecie intensywny zapach ziół. |
||||
|
||||
Bug na terenie gminy Hrubieszów jest granicą między Polską i Ukrainą, stanowiąc jednocześnie granicę Unii Europejskiej. W miejscowości Ślipcze (fot. 3, 4 i 5) Bug przechodzi w odcinek przełomowy, przebijając się przez lessowe wzniesienia. Jest to jeden z najpiękniejszych odcinków rzeki. Strome skarpy (ponad 20 m) upodobały sobie jaskółki brzegówki, które w miękkich, lessowych skałach budują swoje nadwodne domki. |
||||
Królewski Kąt. Bagniste obniżenie na pograniczu gródecko-czumowskim, porośnięte kępami zarośli i drzew. Miejsce, którędy w 1018 r. Bolesław Chrobry przeprawiał się przez Bug, podczas wyprawy na Kijów. Panorama tego miejsca dostarcza wiele niezapomnianych wrażeń. Widać stąd most kolejowy na Bugu, a obok wzgórze Horodysko (fot. 3 z lewej). Wzgórze to jest miejsem wykopalisk archeologicznych, w których odnaleziono ślady kultur sprzed wielu tysięcy lat. Bug w tym miejscu jest wyjątkowo piękny. Można ten widok podziwiać z nowo wybudowanej wieży obserwacyjnej (fot. 5). |
||||
Atrakcje turystyczne gminy Hrubieszów |
||||
|
|
|||
Niedawno wybudowana Wioska Gotów, jedna z największych atrakcji turystycznych Gminy Hrubieszów. | ||||
We wsi Masłomęcz wykonano replikę Chaty Gockiej i uruchomiono Szlak Gocki łączący Masłomęcz z Kryłowem w gminie Mircze. Ponadto przy Gockiej Chacie działa grupa masłomęckich „Gotów”, odtwarzająca rzemiosło starożytnych osadników oraz drużyna wojowników gockich, pokazująca technikę walk na miecze i włócznie. Chata Gocka oraz warsztaty i walki wojów gockich w Masłomęczu (na zamówienie), kontakt: Krystyna Kraj tel. 691 758 911 |
||||
Atrakcją turystyczną przyciągającą wiele widzów są doroczne Biesiady Archeologiczne w Masłomęczu (fot. 1, 2 i 3). Podobną atrakcją są inscenizacje bitwy pod Stefankowicami z 1920 roku (fot. 4 i 5). |
||||
Gmina Hrubieszów ma wyjątkowo bogate warunki do uprawiania turystyki. Tu można spotkać wiele rzadkich roślin i ptaków, np. największy na Zamojszczyźnie czapliniec w Cichobórzu (fot. 1, 2, 3), oraz ciekawe krzyże i kapliczki, np. w Husynnem i Nowosiółkach (fot. 4 i 5). | ||||
Wioski tematyczne. Do istniejącej już od kilku lat WIOSKI GOTÓW w Masłomęczu dołączyły: KRÓLESTWO ŻAB w Wolicy, NAD DZIKIM BUGIEM w Ślipczu, ZIEMNIAKOWO w Nowosiółkach, WIOSKA STRACHÓW w Moroczynie, WESOŁE SKALISKO w Cichobórzu, CUDOWNY ŚWIAT KRASNALI w Szpikołosach (fot. 1) DZIKI ZACHÓD w Kułakowicach Pierwszych (fot. 2), EINSTEIN NA ŁĄCE w Stefankowicach-Kolonii i wioska tematyczna NASZE PODPAŁKI ZDROWSZE NIŻ CHAŁKI w Ubrodowicach (fot. 3). | ||
|
|
|||
Są tu doskonałe warunki do wędkowania, rajdów pieszych, rowerowych i kajakowych, powstało już wiele gospodarstw agroturystycznych. | ||||
Jazda konna, przejażdżki bryczką/wozem (fot. 1 i 2), kuligi po Obrowcu i okolicach, kontakt: Stanisław Stasiuk tel. 84 694 15 36 Sztuka teatralna pt. „Każda wieś ma swoją historię” na terenie moroczyńskiego zespołu dworsko-parkowego z ruinami dworu oraz Biesiada Cygańska z przejażdżką wozem cygańskim po Moroczynie (na zamówienie) (fot. 3), kontakt: Irena Czerwińska tel. 508 220 856 |
||||
Film o Gminie Hrubieszów, zrealizowany w ramach projektu „100% Natury”. |
|
|
|
Film z biesiady archeologicznej w Masłomęczu. | |
Film z pikniku błotnego. | |
Film pokazujący najstarsze dzieje okolic Hrubieszowa. | |
Film o rzece Bug w okolicach Hrubieszowa. | |
Perspektywy rozwoju Gminy Hrubieszów wiązać należy z wysokim poziomem świadomości wśród mieszkańców i bardzo dużą aktywnością społeczną. Świadczyć mogą o tym, dość często organizowane, różnego rodzaju imprezy okolicznościowe, odbywające się pod hasłami integracji mieszkańców. Czynnikiem niezwykle przemawiającym za wysokim stopniem integracji społecznej są liczne organizacje formalne i nieformalne, działające na terenie gminy. Na uwagę zasługują walory turystyczne gminy oraz łączenie atrakcji historycznych i kulturowych z cennymi zasobami środowiska przyrodniczego. Rolniczy charakter sprzyja postępującemu rozwojowi gospodarstw agroturystycznych. Istotne jest ponadto przygraniczne położenie gminy i związane z tym plany rozwoju infrastruktury przejść granicznych w okolicy. Wiele możliwości pojawia się dzięki rozwijanej współpracy z Ukrainą, w tym z jednostkami samorządu terytorialnego. Przejawia się to przede wszystkim we wspólnej realizacji projektów i dodatkowej możliwości pozyskiwania zewnętrznych źródeł finansowania różnych zadań i inwestycji. Dotychczasowe doświadczenia w realizacji i pozyskiwaniu środków finansowych z Unii Europejskiej plasują Gminę Hrubieszów na dość wysokim poziomie pod względem liczby zrealizowanych projektów. Dzięki temu miejscowości gminy stale rozwijają się m.in. pod względem kulturalnym i turystycznym. Ciągle zwiększa się dostęp do infrastruktury wodociągowej. |
|||
|
|||
Fot. 1 z lewej - bryczka w Obrowcu do dyspozycji turystów. Fot. 2 - zespół Wesoła Ferajna z Husynnego. Fot. 3 - jedna z atrkcji gospodarstw agroturystycznych. Fot. 4 - Nadbużański Przegląd Dziedzictwa Kulturowego gm. Hrubieszów - pieczenie chleba. |
|||
Fot. 1 - Gminny Ośrodek Kultury zs w Wołajowicach po remoncie. Fot. 2 - otwarcie wyremontowanej świetlicy wiejskiej w Czumowie. Fot. 3 - przy warsztacie tkackim w Dąbrowie. Fot. 4 - zespół Oswitianka z Ukrainy podczas Dnia Samorządowca w Czumowie. | |||
Fot. 1 - świetlica Wiejska w Dziekanowie. Fof. 2 - na placu zabaw w Metelinie. Fot. 3 - wodociąg grupowy „Stefankowice”. | ||