sobota, 23 stycznia 2021 r. Dzisiaj imieniny: Ildefonsa, Rajmunda, Klemensa

Polska prowincja

  • rozmiar:
  • A
  • A
  • A

Gmina Janowiec

Image

Informacje

Na zdjęciu powyżej - widok na Janowiec z zamku.

Gmina Janowiec - gmina wiejska w województwie lubelskim, w powiecie puławskim, z siedzibą w Janowcu. W latach 1975-1998 gmina położona była w województwie lubelskim.

Gmina Janowiec ma obszar 79 km² i mieszka tu ok. 3600 osób.

Więcej danych na oficjalnej stronie internetowej Gminy Janowiec tutaj.

Janowiec (zobacz na mapie) położony jest w zachodniej części województwa lubelskiego nad rzeką Wisłą w jej środkowym, przełomowym odcinku. Walory krajobrazowe a także sąsiedztwo położonego na przeciwległym brzegu Wisły Kazimierza Dolnego - miasteczka słynącego renesansowymi kamienicami i spichlerzami, czynią to miejsce atrakcyjnym turystycznie.

Najstarsze wzmianki o Serokomli – bo tak wcześniej nazywała się ta miejscowość - pochodzą z XII wieku. Serokomla leżała na szlaku handlowym i już wtedy istniała tutaj przeprawa przez Wisłę. W XIV i XV wieku Serokomla należała do rodu Janowskich. W 1491 roku okoliczne ziemie przechodzą na własność rodu Firlejów, a dla Janowca zaczyna się złoty okres rozwoju.

Do największej sławy Janowca przyczynili się Firlejowie – jeden z najpotężniejszych i wpływowych rodów ówczesnej Polski. Mikołaj Firlej – hetman wielki koronny – w latach 1508-1526 wybudował na wysokiej skarpie pradoliny Wisły potężny zamek. Zamek w Janowcu miał być co najmniej równy Wawelowi.

U podnóża zamku rozwijał się sam Janowiec. To właśnie w tym okresie powstaje kościół parafialny p. w. Św. Stanisława Biskupa.

Strona główna | Janowiec |

Gmina Janowiec - wizualizacja
Nad Janowcem dominuje potężny zamek (fot. 1 i 2). Wzniesiony w I poł. XVI w. na wysokiej skarpie wiślanej, a fundatorem był Mikołaj Firlej. Zamek miał konkurować z Wawelem.
Drugim cennym zabytkiem Janowca obok zamku jest kościół z poł. XVI w. (fot. 3), wybudowany w stylu tzw. renesanu lubelskiego.
Ciekawym zabytkiem jest też stary dwór (fot. 4), z kolumnowym portykiem i krytym drewnianym gontem dachem. Wybudowany w drugiej połowie XVIII wieku we wsi Moniaki koło Urzędowa, przeniesiony w latach osiemdziesiątych ubiegłego wieku do skansenu w Janowcu.
Janowiec położony jest "u stóp" zamku i często można tu spotkać wręcz niezwykłe widoki (fot. 5).


Janowiec od zawsze związany był z Wisłą. Tu Wisła jest wyjątkowo piękna, ze względu na tzw. małopolski przełom. Stąd też pięknie widać słynny zamek (fot. 1).
Z kolei z zamku w Janowcu rozciąga się jeden z najciekawszych widoków w Polsce na Wisłę (fot. 2). Kościół w stylu renesansu lubelskiego ozdabia rynek (fot. 3)
Janowiec od zawsze był związany z Wisłą, i w tym miejscu zawsze była przeprawa przez królową polskich rzek. Dzisisj też kursuje prom "Janowiec", łączący dwa brzegi rzeki w okolicach Kazimierza i Janowca (fot. 4).
Sam Janowiec jest również ciekawym miejscem. Centrum zajmuje malowniczy rynek (fot. 5).

Oficjalna strona internetowa Gminy Janowiec tutaj

 

Muzem Zamek w Janowcu

 

 
Pierwotnie zamek nie był przeznaczony na rezydencję właściciela. Ta znajdowała się w Dąbrowicy koło Lublina. Założony został na planie nieregularnego wieloboku, dostosowanego do konfiguracji terenu, na wysokiej skarpie pradoliny Wisły, u podnóża której znajduje się miasto Janowiec. Od początku obejmował obecne wymiary 121x 71 m.Zamek początkowo budowany był jako forteca. Baszty i wieże, połączone murami z systemem strzelnic tworzyły fortecę, mogącą pomieścić w razie zagrożenia okoliczną ludność raz z dobytkiem. Nowoczesność systemu obronnego zamku w Janowcu, czyli tzw. bastejowa fortyfikacja była dziełem prekursorskim w skali europejskiej. Miała ona niewątpliwie wpływ na zamki obronne południowo- wschodniej Rzeczpospolitej, np. w Kamieńcu Podolskim. 


Zamek został wzniesiony w latach 1508 - 1526 r. a jego fundatorem był Mikołaj Firlej, hetman wielki koronny. Prace tu prowadził  Santi Gucci Fiorentino, z pochodzenia Włoch, najwybitniejszy z architektów i rzeźbiarzy działających w Polsce w 2 poł. XVI wieku. Kolejny właściciel Jan Karol Tarło w I połowie XVII wieku dokonuje największej rozbudowy. Na skutek małżeństwa Barbary Tarło z Jerzym Sebastianem Lubomirskim, zamek na 125 lat trafia w ręce tego potężnego rodu magnackiego. Zamek przybiera charakter pałacowej rezydencji. W tym czasie udokumentowana jest działalność najwybitniejszego architekta baroku w Polsce Tylmana van Gameren. To właśnie on upiększał pałac w Łańcucie. Przez cały XIX wiek zamek często zmieniał właścicieli. Dzieła zniszczenia dokonały wojny. Zamek trafił w ręce Leona Kozłowskiego. Był jedynym prywatnym zamkiem w Polsce.
Tu w roku 1537 gościła królowa Bona z Zygmuntem Starym, z okazja nadania Janowcowi praw miejskich. Mieszkał też przez pewien czas król Michał Korybut Wiśniowiecki. 


Obok zamku stoi dwór (fot. 1, 2 i 3), wybudowany ok. 1760 roku we wsi Moniaki (gm. Urzędów, pow. kraśnicki) dla Jakuba Wierzbickiego, chorążego żytomierskiego i jego syna Jacka, cześnika urzędowskiego, przedstawicieli średniozamożnej szlachty. Po wojnie majątek został przejęty przez państwo. Uratowało go przeniesienie do Janowca w 1977 r.
Obok zamku jest zabytkowy park z przełomu XIX i XX w. (fot. 4 i 5).


We dworze znajduje się stała wystawa wnętrz domu ziemiańskiego oraz pokoje gościnne. Udostępniona do zwiedzania ekspozycja znajduje się w sześciu pomieszczeniach parteru: sieni, jadalni, salonie, pokoju Pani Domu, bibliotece i pokoju Pana Domu.


Obok parku powstał zespół dworski złożony z zabytkowych, drewnianych budynków przeniesionych z pobliskich terenów Lubelszczyzny (fot. 1). Jest tu też ekspozycja łiodzi, używanych kiedyś do przeprawy przez Wisłę (fot. 2).

Historia i Kultura w Gminie Janowiec

 

 

Niewielki, jednonawowy kościółek został rozbudowany w połowie XVI wieku z fundacji Piotra Firleja, wojewody ruskiego, właściciela Janowca. Wzniesiono wówczas nową, obszerną nawę i prezbiterium obok starego kościoła. Po przekazaniu nowo zbudowanej, jeszcze niewykończonej, części kościoła protestantom przez kalwina Andrzeja Firleja, kasztelana lubelskiego, stary kościół pozostał świątynią katolicką. Przez następnych kilkadziesiąt lat w janowieckim kościele odbywały się obok siebie nabożeństwa  katolickie i protestanckie. Pod koniec XVI w. powstała okazała wieża kościelna. Na sklepieniu jest stiukowa siatka sztukatorska, typowa dla stylu renesansu lubelskiego (fot. 5).


Przytłaczająca większość wystroju kościoła, w tym znakomite barokowe ołtarze, powstały za czasów, gdy kolatorami kościoła byli Lubomirscy z linii janowieckiej. Szczególną uwagę zwraca barokowy ołtarz główny (fot. 2), być może projektowany przez Tylmana z Gameren. 

Najcenniejszym zabytkiem wnętrza janowieckiego kościoła jest manierystyczny piętrowy nagrobek (fot. 3 i 4) Andrzeja Firleja i jego żony, Barbary ze Szreńskich, dzieło wybitnego florenckiego rzeźbiarza Santi Gucciego, nadwornego artysty królów Zygmunta Augusta i Stefana Batorego.


Układ architektoniczny samego Janowca jest również ciekawym zabytkiem. Wszechobecny zamek, widoczny niemal z każdego miejsca - układa ciekawe kompocycje (fot. 1). Warto też poznać stare zaułki Janowca, z zabudową z przełomu XIX i XX w.(fot. 2, 3, 4 i 5).


O dawnej, miejskiej przeszłości Janowca przypomina wyraźnie widoczny rynek (fot. 1).
Z zabyków w Janowcu i okolicach warto jeszcze wymienić kapliczki w okolicu zamku (fot. 2) i w Janowicach (fot. 3).
Współczesną kulturę reprezentuje Gminny Ośrodek Kultury w Janowcu (fot. 4). Odbywa się tu wiele imprez kultiralnych, występów zespołów i wystaw. Świetnie się do tego nadaja nowoczesna sala widowiskowa (fot. 5).

 

Turystyka w Gminie Janowiec

 

 
 
Janowiec co roku odwiedza tysiące turystów. Największą popularnością cieszy się oczywiście zamek (fot. 1, 2 i 3). Oprócz zwiedzania i poznawania historii na turystów czeka także  restauracja i kawiarnia.
Podobną popularnością cieszy się także zabytkowy dworek z ekspozycją wnętrz domu ziemiańskiego (fot. 4).
Wielką atrakcją dla turystów jest też kościół w Janowcu, jako jeden z najznamienitszych przykładów oryginalnego stylu w architekturze, tzw. renesansu lubelskiego (fot. 5).


Już w XII w., kiedy nazwa obecnego Janowca brzmiała Serokomla, istniału tu przeprawa przez Wisłę. Tak więc czas w Janowcu płynie w odwiecznym rytmie pobliskiej Wisły. Podobnie jest z dzisiejszą turystyką. Widok z zamku na Wisłę (fot. 1) to jedna z największych atrakcji turystycznych Janowca.
Sama Wisła, płynąca tutaj wartkim nurtem i widok pobliskiego Kazimierza (fot. 2), to również duża atrakcja, w tym rejsy po rzece. Komunikację z Kazimierzem zapewnia wygodny prom "Janowiec" (fot. 3).
Obok przystani dla promu jest nowo wybudowana przysstań dla kajaków i żaglówek (fot. 4).
Jeden z niezapomnianych widoków na Wisłę i kamieniełomy w Kazimierzu z okolic Janowca (fot. 5).



 
Turystyka w tej gminie to nie tylko sam słynny Janowiec. Pod względem turystycznym rozkwitają też inne miejsca. Hotel Kazimierski Zdrój SPA & Wellness (fot. 1), to idealne miejsce wydarzeń firmowych, kulturalnych i sympozjów. W niczym nie ustępujący europejskim stndardom.
Zupełnie odmienny styl odpoczynku proponuje "Manes" (fot. 2). Położony w ładnym, odosobnionym miejscy na wiślanej skarpie, przytulony do pięknego lasu.
W okolicach Janowic są ciekawe zbiorniki wodne. Jeden o bardziej dzikim charakterze (fot. 3) jest pełen ryb. Drugi to sztuczny zalew (fot. 4 i 5) przeznaczony do kąpieli i wypoczynku.


W Janowcu można jeszcze odnaleźć to, co już jest coraz trudniej uchwytne. Niepowtarzalny klimat "polskiej prowincji". To jest coś, czego szukają nie tylko polscy turyści. A takie klimaty można własnie spotkać jeszcze w Janowcu i jego okolicach. 

 

Perspektywy rozwoju Gminy Janowiec

 

 
Janowiec to miejscowość znana nie tylko turystom. W ostatnich latach powstało tu wiele mniejszych i większych inwestycji, które zmieniły obraz życie Janowca. Wiele budynków użyteczności publicznej zostało zmodernizowane, powstały nowe sklepy i testauracje (foi. 1 i 2). Bardzo grontownie został przepudowany i zmodernizowany budynek Narodowego Funduszu Ochrony Zdrowia (fot. 3). Po wielkiej powodzi i zniszczeniu w 2010 r. został odbudowany kompleks boisk sportowych (fot. 4 i 5).
 wybudowana została przystań wodna dla łodzi turystycznych i sportowych. Obecnie realizowany jest projekt zagospodarowania zbiornika wodnego w miejscowości Janowice.