niedziela, 17 stycznia 2021 r. Dzisiaj imieniny: Antoniego, Jana, Sabiniana

Polska prowincja

  • rozmiar:
  • A
  • A
  • A

Skierbieszów

Image

Informacje

 Gmina Skierbieszów (zobacz na mapie) położona jest na południowy wschód od Lublina, na północ od Zamościa oraz na południe od Białej Podlaskiej. Odległość Gminy od stolicy województwa - Lublina wynosi 86 km, 20 km od Zamościa będącego stolicą powiatu oraz 40 km od Miasta Chełm. Teren gminy wynosi 13 917 ha i stanowi ok. 7,43% powierzchni ogólnej powiatu zamojskiego oraz 0,55% obszaru Lubelszczyzny.

Obszar gminy w całości położony jest na terenie Działów Grabowieckich, będących częścią mezoregionu wchodzącego w skład Wyżyny Lubelskiej.  Całość obszaru gminy Skierbieszów ma charakter rzeźby falisto-pagórkowatej i wzgórzowej. Najciekawsze fragmenty Działów Grabowieckich zostały objęte ochroną w formie Skierbieszowskiego Parku Krajobrazowego.

Skierbieszów należał do Grodów Czerwieńskich, które zajął Bolesław Chrobry. W 1453 roku na prośbę biskupa Jana Kraski, król Kazimierz Jagiellończyk pozwolił lokować tutaj miasto.  W 1494 roku król Jan Olbracht obdarzył miasto przywilejami na prawie niemieckim. W 1795 Skierbieszów znalazł się w zaborze austriackim, w 1809 został przyłączony do Księstwa Warszawskiego, a 6 lat później znalazł się w zaborze rosyjskim. W 1822 roku Skierbieszów utracił prawa miejskie. W czasie pierwszej wojny światowej Skierbieszów przeszedł pod okupację austriacką. Front rosyjski w Galicji załamał się i do Skierbieszowa wkroczyli Austriacy.

W 1939 roku Zamojszczyzna była miejscem walk z wojskami niemieckimi, które zakończyły się dzień przed kapitulacją Warszawy.  Ludność Skierbieszowa doznała wszystkiego, co tylko wymyślono w planach dotyczących kolonizacji i germanizacji Zamojszczyzny, gdzie miał powstać bastion Bollwerk służący do dalszej ekspansji Niemiec na Wschód.  Skutki tej akcji dla Zamojszczyzny i Skierbieszowa były tragiczne. Wysiedlono lub spacyfikowano około 290 wsi, wysiedlono ponad 120 tysięcy ludzi, w tym około 30 tysięcy dzieci, z czego zmarło około 13 tysięcy, a około 4,5 tysiąca wywieziono do Niemiec w celu zgermanizowania.   Po wyzwoleniu w 1944 roku, pierwszy okres Skierbieszowa za Polski Ludowej był bardzo trudny. Skutki wysiedleń ludności odczuwalne były jeszcze bardzo długo. Zniszczenia wojenne, które niejednokrotnie przekraczały 80% budynków i brak jakiejkolwiek infrastruktury powodowały powolną odbudowę całej gminy.

Strona główna | Skierbieszów |

Gmina Skierbieszów - wizualizacja

 
Pierwsza wzmianka o Skierbieszowie pochodzi z 1428 r. Nazwa miejscowości pochodzi od staropolskiego słowa "skierbiesz", czyli "skarbnik".  Charakterystycznym elementem jego krajobrazu są stawy (fot. 1). Dziś Skierbieszów jest siedzibą gminy a w jego centrum jest wiele nowoczesnych budynków. W Skierbieszowie jest też najstarszy zabytek w gminie - renesansowy kościół z XVII w. (fot. 4)


Gmina Skierbieszów leży w centralnej części jednostki Wierzchowina Grabowiecka, która zwana jest również „Działami Grabowieckimi” (fot. 1). Obok falisto - pagórkowatej rzeźby terenu inną cechą charakterystyczną tej ziemi są liczne źródełka i stawy (fot. 2) oraz lessowe wąwozy (fot. 3). Można tu spotkać bardzo malowniczą starą zabudowę wiejską (fot. 4) oraż nowoczesne osrodki rekreacyjno - wypoczynkowe, jak ten w Lipinie (fot. 5).

 

Historia i kultura Gminy Skierbieszów

 

 

Kościół w Skierbieszowie. W XVII wieku, w miejscu dawnej świątyni drewnianej powstał kościół murowany z kamienia, renesansowy, istniejący do dzisiaj. Mimo wspaniałej przeszłości i długich lat istnienia, nie posiada cennych zabytków sztuki. Wartościowe przedmioty zostały rozgrabione w czasie licznych wojen. Tragiczne wydarzenia ostatniej wojny upamiętnia  wmurowana tablica (fot. 5). Jest tu jednak piękny, barokowy ołtarz, a w nim obraz Matki Bożej.


Kalinówka – kościół pod wezwaniem Podwyższenia Krzyża Świętego. Kalinówka dawniej nazywana była Monastyrkiem i znajdował się tutaj kościół parafii unickiej, który później znalazł się w rękach prawosławnych. Ten kościół został wybudowany przez prawosławnych, a po I wojnie światowej oddano go katolikom. Kościół jest murowany, w stylu cerkiewnym.



Łaziska. Pierwszym kościołem wystawionym w Łaziskach była świątynia greckokatolicka, która około roku 1875 została zamieniona na cerkiew prawosławną. Obecnie istniejący kościół, pod wezwaniem Niepokalanego Serca Najświętszej Marii Panny, został wybudowany w 1910 r jako świątynia prawosławna. Po II wojnie światowej budynek został przekazany katolikom.



  
Pięknym dopełnieniem dziedzictwa kulturowego tej ziemi są liczne kapliczki. Położone w różnych miejcach mają swoją historię i świadczą o ciekawej duchowości tutejszych mieszkańców.





O tragicznych losach mieszkańców przypomina pomnik ofiar II wojny światowej znajdujący się w centrum osady (fot. 1) i tablica w miejscowym kościele (fot. 2). 27 listopada 1942 roku od Skierbieszowa hitlerowcy rozpoczęli wysiedlanie Zamojszczyzny. Mieszkańców wypędzono z domów i wywieziono do obozu przejściowego w Zamościu. Stąd trafili na Zamojską Rotundę lub do obozu zagłady w Oświęcimiu. Wysiedlono 30 tys. dzieci, z których wiele zginęło lub uległo germanizacji.

Na skierbieszowskim cmentarzu jest grobowiec Faustyna Mościckiego, tutejszego ziemianina (fot. 3). To ojciec Ignacego Mościckiego (fot. 4) – prezydenta II Rzeczypospolitej. Ignacy Mościcki mieszkał w Skierbieszowie krótko, ale jako uczeń gimnazjum w Zamościu, a później w Warszawie, przyjeżdżał tu na każde wakacje.

W miejsce wysiedlonych i wywiezionych mieszkańców gminy Skierbieszów hitlerowcy sprowadzili niemieckich osadników, między innymi ze Śląska i rumuńskiej Besarabii. Wśród wysiedlonych z Besarabii byli rodzice Horsta Köhlera, który w 2004 roku został prezydentem Republiki Federalnej Niemiec. Horst Köhler (fot. 5) urodził się w 1943 roku w Skierbieszowie.

 

 

 

 

Turystyka w Gminie Skierbieszów

 

 


Na terenie Gminy Skierbieszów jest wiele źródełek i zbiorników wodnych, które tworzą niezwykle malownicze środowisko. Sieć wodna gminy jest rzadka, ponad 80% obszaru położone jest w zlewni rzeki Wolicy - prawego dopływu Wieprza. Na fot. 1 - źródełko w miejscowości Wysokie. Źródełko z kapliczką i stawem w Sławęcinie (fot. 2, 3 i 4). Fot. 5 - staw w Rozdołach .


Źródełko ze stawem w Hajownikach (fot. 1). Fot. 2 - rzeka Wolica. Długość rzeki wynosi 17,4 km.  Młyn w Hajownikach (fot. 3 i 4). Staw w Skierbieszowie (fot. 5).


 

W 1989 r. na terenie Gminy Skierbieszów został powołany rezerwat przyrody „Broczówka” (fot. 2 i 3). Rezerwat położony jest w odległości 1,5 km na północ od Skierbieszowa, obejmuje fragment zbocza erozyjnego rozcięcia lessowej wierzchowiny o powierzchni 6,17 ha. Bogactwo florystyczne oraz zróżnicowanie zbiorowisk roślinnych „Broczówki” warunkuje bogactwo fauny bezkręgowców. Dopełnieniem tego miejsca jest zbiornik wodny pełen ryb (fot. 4 i 5).


Całość obszarów Skierbieszowskiego Parku Krajobrazowego cechuje falisto - pagórkowata rzeźba (fot. 1, 2 i 3) . Stwarza to doskonałe warunki do rajdów pieszych i rowerowych.
Użytek ekologiczny "Horodysko" (fot. 4) powstał w 2005 r. Na powierzchni 1,9 ha objęto ochroną fragment zbocz przykrytego cienką warstwa lessu spod którego ukazują się wapienne skały kredowe (fot. 5). Podłoże oraz ekspozycja poludniowa zbocza stwarza korzystne warunki dla rozwoju roslinności kserotermicznej.  Użytek ekologiczny "Horodysko" polożony jest na trawiastym stromym zboczu wzniesienia o wysokości 245,3 m n.p.m.


W malowniczej Lipinie, niedaleko Skierbieszowa mieści się Stadnina Koni Debry. W kompleksowo działającym obiekcie czekają pokoje gościnne urządzone w zróżnicowanej stylistyce. Tutaj postawiono na aktywny wypoczynek na świeżym powietrzu. Zapewnia się jazdę konną zarówno pod okiem instruktora, jak i przejażdżki dla doświadczonych miłośników koni. Wyprawa bryczką po malowniczych okolicach to jedna z ulubionych atrakcji gośc.  Jest tu nawet hala do ujeżdżania koni z widownią dla całych rodzin (fot. 5).

Perspektywy rozwoju Gminy Skierbieszów

 

 

Skierbieszów dzisiaj to miejscowość z rozwiniętą nowoczesną infrakstrukturą. Jest tu bank, ośrodek zdrowia, nowoczesne przedszkole i wiele nowoczesnych domów. Obecnie jest to ośrodek przemysłu drzewnego, agroturystycznego i spożywczego. Ze względu na na wyjątkowo malownicze tereny jest to również doskonałe miejsce na osiedlanie się i budownictwo mieszkaniowe.