niedziela, 17 stycznia 2021 r. Dzisiaj imieniny: Antoniego, Jana, Sabiniana

Polska prowincja

  • rozmiar:
  • A
  • A
  • A

Tomaszów Lubelski

Image

Informacje

Gmina Tomaszów Lubelski położona jest w centralnej części powiatu tomaszowskiego i okala miasto Tomaszów Lubelski. Pod względem geograficznym to obszar Grzędy Sokalskiej, Roztocza Środkowego i Pobuża.

Gmina zajmuje powierzchnię 171,8 km². W jej skład wchodzi 26 miejscowości, w których zamieszkuje ok. 11 tys. osób.

Gmina Tomaszów Lubelski ma bardzo dobre połączenia drogowe. Droga krajowa nr 17, która prowadzi do przejścia granicznego z Ukrainą w Hrebennem oraz drogi wojewódzkie - sprawiają, że teren gminy jest bardzo atrakcyjny zarówno dla rozwoju gospodarczego, jak i zamieszkania.

Na obszarze gminy zachowało się sporo zabytków potwierdzających bogatą historię regionu.

Zróżnicowanie terenu, liczne lasy oraz zbiorniki wodne tworzą bardzo dobre warunki do uprawiania turystyki.

Strona główna | Tomaszów Lubelski |

Gmina Tomaszów Lubelski

- wizualizacja
Siedzibą Gminy Tomaszów Lubelski jest właśnie miasto o tej samej nazwie. Tomaszów Lubelski  leży na pograniczu Roztocza i Grzędy Sokalskiej i liczy dzisiaj ok. 21 tys. mieszkańców.
W centrum miasta widoczny jest charakterystyczny budynek z wieżą (fot. 1). To dawna siedziba Straży Pożarnej a obecnie, od 1984 r. mieści się tu Państwowa Szkoła Muzyczna.
Tuż obok cerkiew prawosławna pw. św. Mikołaja z 1889 roku (fot. 2).
„Herbaciarnia” – dom drewniany z 1895 roku (fot. 3).
Najcenniejszy zabytek Tomaszowa Lubelskiego - drewniany kościół parafialny z 1627 roku, przebudowany w 1727 r. (fot. 4).
Wśród tych ciekawych zabytków i budowli znajduje się budynek Urzędu Gminy Tomaszów Lubelski (fot. 5).


Gmina Tomaszów Lubelski leży na wzgórzach, charakterystycznych dla krajobrazu Roztocza i Grzędy Sokalskiej (fot. 1 - widok na Tomaszów Lub. od miejscowości Sabaudia).
W gminie jest też wiele stawów i zbiorników wodnych, które urozmaicają krajobraz i zwiększają atrakcyjność turystyczną tego terenu (fot. 2 - staw w miejscowości Rogóźno).
Tutaj dwie znane rzeki, Huczwa i Sołokija mają swoje źródła (fot. 3 - początek Sołokiji w miejscowości Ruda Żelazna).
W gminie jest jeszcze sporo ciekawej, drewnianej zabudowy. Takim miejscem jest np. Ulów (fot. 4).
Widoczne są też bardzo duże zmiany cywilizacyjne, jakie nastąpiły po zmianie ustroju społeczo - gospodarczego. Przykładem tych zmian jest nowoczesny hotel w miejscowości Kolonia Łaszczówka (fot. 5).

Historia i Kultura w Gminie Tomaszów Lubelski

 

 

 
Fot. 1 i 2 - najstarsza świątynia Tomaszowa Lub. Modrzewiowy kościół pw. Zwiastowania NMP w stylu barokowym. Ufundowany w 1727 r. przez VI ordynata Michała Zdzisława Zamoyskiego. Obok świątyni drewniana dzwonnica z XVIII w.
Fot. 3 i 4 - Cerkiew pod wezwaniem Świętego Mikołaja Cudotwórcy. W połowie XVII w. były w Tomaszowie trzy cerkwie. Obecną cerkiew zbudowano około 1885-1890 r.
Fot. 5 - drewniany budynek zbudowany z półokrąglaków, w stylu rosyjskim. Od
1895 r. była tu herbaciarnia, w okresie międzywojennym dom teatralny, a po
wojnie dom ludowy.


Fot. 1 - neobarokowy kościół parafialny z 1926 r. w Podhorcach. Obok stylowa plebania z figurami Ojca Św. Jana Pawła II i Matki Bożej (fot. 2).
Dworski spichlerz z XIX w. w Rogóźnie (fot. 3). Z dawnego majątku zostały też pozostałości parku krajobrazowego z XVIII w. (fot. 4).
Fot. 5 - kuźnia z I połowy XX w. w Jezierni.


 

Fot. 1 - budynki drewnianej zabudowy (szkoły) z okresu II Rzeczpospolitej w Ulowie.
Fot. 2 - budynek dawnej siedziby gminy z okresu II Rzeczpospolitej w Pasiece.
Fot. 3 - stary młyn w Jezierni.
Na tej ziemi są bogate tradycje niepodległościowe. W centrum Tomaszaowa Lubelskiego stoi pomnik poświęcony Konstytucji 3 Maja, postawiony na pamiątkę ustanowienia nowej konstytucji z 17 marca 1921 r. (fot. 4). Przed szkołą w Podhorcach stoi pomnik - popiersie Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego (fot. 5).



Na terenie Gminy Tomaszów Lubelski są liczne ślady z kampanii wrześniowej 1939 r. Odbywało się tu wiele walk i krwawych bitew.
W Majdanie Górnym jest cmentarz polskich żołnierzy  z kampanii wrześniowej 1939 r. (fot. 1). Polegli oni w ciężkiej bitwie jaka rozegrała się tu 22 - 27 IX 1939 r. Później prochy żołniezy ekshumowano na cmentarz wojenny w Tomaszowie Lubelskim.
W Majdanie Górnym Zespół Szkół Publicznych nosi imię "Żołnierzy Września 1939 r." a przed szkołą stoi pomnik upamiętniający patronów szkoły (fot. 2).
O przeszłości każdej ziemi mówią też mogiły i cmentarze.
W miejscowości Kolonia Łaszczówka jest zbiorowa mogiła żołnierzy z I wojny światowej (fot. 3).
O wielokulturowym charakterze tej ziemi świadczy cmentarz w Rogóźnie, gdzie można jeszcze spotkać stare groby prawosławne (fot. 4).
Najtragiczniejszy dla tej ziemi był okres okupacji hitlerowskiej. To właśnie wtedy nastąpił kres wielowiekowej obecności Żydów na tej ziemi, którzy byli tu od 1625 r. W 1943 r. nastąpiła ich zagłada. Większość została wywieziona do obozu zagłady w Bełżcu a ci co pozostali zostali rozstrzelani. Na dawnym kirkucie jest pomnik poświęconym tym wydarzeniom (fot. 5).


Na ziemi okalającej Tomaszów Lubelski nie brakuje też ciekawych znaków wiary. Najciekawsza chyba kapliczka jest w Majdanie Górnym. Pochodzi ona z pocz. XX w. a wewnątrz znajduje się figura św. Jana Nepomucena (fot. 1 i 2). Ciekawa i stara kapliczka jest w Dąbrowie Tomaszowskiej (fot. 3). Nowsze kapliczki są w Kolonii Łaszczówce (fot. 4) i Majdanie Górnym (fot. 5).

Turystyka w Gminie Tomaszów Lubelski

 

 
Gmina Tomaszów Lubelski jest ulokowana na ładnych krajobrazowo obszarach Roztocza Środkowego, Południowego i Grzędy Sokalskiej i ma szereg walorów przyrodniczych i turystycznych (fot. 1 i 2).
Gmina uczestniczy w programie "Witajcie w Gotanii" (fot. 3). Projekt zakłada budowanie kapitału społeczno-gospodarczego poprzez budowę ponadlokalnej marki mającej kojarzyć się potencjalnym inwestorom i turystom z regionem hrubieszowsko-tomaszowsko-zamojskim. Zasięg projektu obejmuje 7 gmin powiatu hrubieszowskiego, 2 powiatu tomaszowskiego i 1 gminie powiatu zamojskiego.
W gminie są również ośrodki sportów zimowych. W wapiennym masywie Białej Góry (349,2 m. n.p.m.) w kierunku wsi Justynówka działa zimą wyciąg narciarski (fot. 4).
Wśród lasu Siwa Dolina, przez którą wytyczono ścieżkę przyrodniczo – edukacyjną, zimą wytyczone są trasy do biegów narciarskich (fot. 5).


Rezerwat "Piekiełko" (fot. 1 i 2). Duże skupienie głazów narzurowych, przeniesionych przez lodowiec. Największe z nich mają ok. 10 m obwodu. Są to piaskowce krzemionkowe. Z miejscem tym związanych jest wiele legend. Najczęściej mówią one o przyniesieniu tych głazów przez diabła. Do dziś nikt z mieszkańców nie bierze stąd kamienia, gdyż jest przekonanie, że przynosi on nieszczęście.
Stawy pełne ryb są sporą atrakcją turystyczną i tworzą bardzo malownicze krajobrazy.
Fot. 3 - staw w Rudzie Wołoskiej. Fot. 4 i 5 - stawy w Rudzie Żelaznej.


Fot. 1 - staw w Łaszczówce. Fot. 2 - staw w Rogóźnie. Stawy w z tej miejscowości zasilają dwie rzeki, które mają tu swój początek - Huczwę i Sołokiję.
Fot. 3 i 4 - źródła szczelinowe Sołokiji.
Fot. 5 - mokradła na łące, które są źródłem Huczwy w miejscowości Podhorce.


W ostatnich latach powstało wiele nowoczesnych obiektów związanych z rozwojem turystyki.
Fot. 1 - ośrodek wypoczynkowy w Rudzie Żelaznej
Fot. 2 - stadnina koni z ośrodkiem jeździeckim w Dąbrowie Tomaszowskiej.
Fot. 3 - stadnina koni "Rogowe Kopce" w Rabinówce.
Fot. 4 - karczma "Siwa Dolina".
Fot. 5 - restauracja i hotel w Kolonii Łaszczówka.

 

Perspektywy rozwoju Gminy Tomaszów Lubelski

 
Gmina Tomaszów Lubelski jest gminą typowo rolniczą (fot. 1). Spośród 2 550 gospodarstw rolnych ok. 35% utrzymuje się wyłącznie z działalności rolniczej. Średnia powierzchnia gospodarstwa rolnego wynosi 3,7 ha użytków rolnych.
Położenie przy międzynarodowej drodze S 17 (fot. 2) z Warszawy do przejścia granicznego w Hrebennem sprzyja rozwojowi gospodarczemu i stwarza możliwość osiedlania się nowych mieszkańców.
Gmina posiada sieć wodociągową długości 76,5 km. Z sieci korzystają mieszkańcy 16 miejscowości, co stanowi ponad 62 % ogółu ludności. Długość rozdzielczej sieci gazowej wynosi 29,7 km. Na terenie Gminy łączność telefoniczną posiada 1176 abonentów. Gmina posiada dobre połączenia komunikacyjne lokalne jak i międzymiastowe. Fot. 3 - nowoczesna droga w Jezierni.
Na terenie gminy funkcjonuje 5 Zespołów Szkół Publicznych obejmujących zakresem szkołę podstawową i gimnazjum oraz 8 szkół podstawowych, w tym dwie trzyklasowe. Fot. 4 i 5 - nowoczesne szkoły w Przeorsku i w Szarowoli.


Zmiany cywilizacyjne objęły również zycie społeczne w Gminie Tomaszów Lubelski (fot. 1 - nowoczesne boisko sportowe przy szkole w Łaszczówce).
W 2009 r. w Przeorsku powstał Zakład Aktywności Zawodowej (fot. 2, 3, 4 i 5).
Jego celem jest działanie na rzecz wyrównywania szans osób z niepełnosprawnością intelektualną, tworzenia warunków przestrzegania wobec nich praw człowieka, prowadzenia ich ku aktywnemu uczestnictwu w życiu społecznym oraz wspieranie ich rodzin. W ramach terapii zajęciowej podopieczni uprawiają ogród, przygotowują posiłki i prowadzą działalność gospodarczą w postaci cateringu.




Na terenie Gminy zarejestrowanych jest 426 podmiotów gospodarczych. Fot. 1 i 2 - nowoczesna firma budowlana "Praktibud" w Rogóźnie. Fot. 3 - firma FPHU KRAWPAK w miejscowośco Rogóźno Kolonia. Fot. 4 - nowoczesna piekarnia w Rabinówce.
Na terenie Gminy swoją działalność prowadzą dwa domy kultury: GOK w Podhorcach (fot. 5) i WDK w Majdanie Górnym oraz biblioteka z trzema filiami. Pod patronatem domów kultury działa sześć ludowych zespołów śpiewaczych, reprezentujących Gminę na imprezach powiatowych, wojewódzkich i centralnych.