sobota, 23 stycznia 2021 r. Dzisiaj imieniny: Ildefonsa, Rajmunda, Klemensa

Polska prowincja

  • rozmiar:
  • A
  • A
  • A

Gmina Wola Uhruska

Image

Informacje

Na zdjęciu powyżej - budynek Urzędu Gminy w Woli Uhruskiej (zobacz na mapie).

Na terenie obecnej gminy Wola Uhruska, szczególnie w pobliżu doliny Bugu, już w czasach prehistorycznych osiedlał się człowiek. Obecność na terenie zabytków kultury przeworskiej, podobnie zresztą jak na całym międzyrzeczu Wisły i Bugu, świadczy o tym że, zamieszkujące tu na przełomie naszej ery ludy były pochodzenia prasłowiańskiego, grupy zachodniej, a więc niejako praprzodkowie Polaków.

Najstarszą miejscowością z terenu gminy jest prawdopodobnie Uhrusk. Pierwsza wzmianka o Uhrusku pochodzi z czasów, gdy ziemie nadbużańskie znajdowały się w rękach księcia halickiego Romana. Kronikarz Wołyński Hipacy zapisał pod rokiem 1204, że gród ten otrzymał w udziale wraz z innymi leżącymi na tym terytorium, książę Aleksander Wsiewłodowicz. W 1218 r. książę halicki Daniel Romanowicz umocnił gród, co zapewne znaczyło, że istniejący gród został odnowiony i ewentualnie rozbudowane zostały jego obwarowania. W ten sposób Uhrusk stał się w owym czasie stolicą księstwa włodzimiersko-halickiego, jako że książę przeniósł tu swą siedzibę z odległego Halicza.  Później już przez całe wieki cicho było o Uhrusku w zapiskach kronikarskich, co świadczy o tym, że przestał on odgrywać ważniejszą rolę w ówczesnym życiu.

Sama Wola Uhruska położona jest w miejscu, które zasiedlone było już przed 750-400 lat p.n.e. o czym świadczą znajdowane tu materiały archeologiczne z okresu halsztackiego i z czasów wczesnego średniowiecza. Później miejsce to wyludniło się całkowicie, opustoszało i porosło lasem. Po upływie całych wieków, zapewne w XV stuleciu założono całkiem od nowa, na "surowym korzeniu", istniejącą dzisiaj wieś, która pierwotnie nosiła nazwę Uhrowieska Wolica. Pierwsza pisana wzmianka dotycząca tej miejscowości pochodzi z roku 1531. W 1827 roku Wola Uhruska  miała 29 domów i 100 mieszkańców.  Za czasów zaboru rosyjskiego i w okresie II Rzeczypospolitej obszar tej gminy znajdował się w powiecie włodawskim i należał do gminy Sobibór z siedzibą w Zbereżu.

Po 1944 r. utworzona została gmina Wola Uhruska, która z dniem 01 VI 1975 r. znalazła się w obrębie województwa chełmskiego. Z dniem 1 stycznia 1999 r. gmina Wola Uhruska znalazła się ponownie w Powiecie Włodawskim, w granicach Województwa Lubelskiego.

Strona główna | Wola Uhruska |

Gmina Wola Uhruska - wizualizacja

 
Gmina Wola Uhruska położona jest we wschodniej części krainy fizyczno-geograficznej zwanej Polesiem Lubelskim. Sama Wola Uhruska leży na pograniczu dużych kompleksów leśnych  i tworzy to bardzo malowniczą scenerię (fot. 1). Część centralną gminy stanowi wysunięty cypel Pagórów Chełmskich tzw. Łuk Uhruski. Rozciąga się stąd piękny widok na pradolinę Bugu, w której leży Wola Uhruska (fot. 2). Widok na Wolę Uhruską, w tle Lasy Sobiborskie (fot. 3). Gmina Wola Uhruska jest bardzo mocno związana z rzeką Bug. Stare dorzecze Bugu leży niemal w centrum miejscowości. Na fot. 4 - ujście Uherki do Bugu, a na fot. 5 - piękne zakola Bugu w miejscowości Zbereże. 


Pod względem historycznym ta ziemia jest niezwykle ciekawa. Leży od wieków na pograniczu kultur i dlatego jest tu wiele ciekawych zabytków.
Fot. 1 - cerkiew prawosławna w Uhrusku. Fot. 2 - kościół w Kosyniu, wzniesiony w XIX w. jako cerkiew prawosławna. Fot. 3 - kościół parafialny w Uhrusku, istniejący od 1678 r. Fot. 4 - klasycystyczny dwór w Uhrusku. Fot. 5 - przykład wielokukturowości tej ziemi, stary cmentarz prawosławny w miejscowości Siedliszcze.

 

Historia i Kultura w Gminie Wola Uhruska

 

 
  

Fot. 1 i 2 - cerkiew prawosławna w Uhrusku. Erekcja parafii wschodniego obrządku sięga 1218 r. i wiąże się z ustanowieniem przez księcia Daniela diecezji uhruskiej. Budynek obecnej cerkwi został wzniesiony w 1849 roku jako świątynia unicka.
Fot. 3, 4 i 5 - kościół pw. św. Stanisława Kostki w Kosyniu. Kościół wzniesiono w latach 1898-1890 jako cerkiew prawosławną wg projektu Synugowa w miejsce drewnianej cerkwi spalonej w 1877 r. Świątynię zbudowano w stylu bizantyjsko-klasycystycznym na planie zbliżonym do krzyża greckiego. Obiekt jest bogato zdobiony detalami architektonicznymi.



Fot. 1 i 2 - kościół parafialny pw. św. Jana Chrzciciela w Uhrusku. Pierwotny drewniany kościół wzniesiony w 1551 r. przez starostę chełmskiego Mikołaja Uhrowieckiego spłonął w 1676 r. Na jego miejscu stanął obecny ukończony w 1678 r. Po pożarze w 1807 r. i obrabowaniu w 1812 r. kościół poddano gruntownej restauracji w roku 1837 w duchu późnego klasycyzmu.
Fot. 3, 4 i 5 - Parafia Ducha Świętego w Woli Uhruskiej, erygowana w 1986 r. Kościół parafialny murowany, wybudowany w latach 1982-1984. Styl współczesny.


Fot. 1 - cmentarz prawosławny w miejscowości Siedliszcze. Fot. 2 - zabytkowy nagrobek na cmentarzu prawosławnym w Kobylicach. Fot. 3 - kapliczka pomnik na cmentarzu w Uhrusku, poświęcony poległym w wojnie z bolszewikami w 1920 r. Fot. 4 i 5 - kapliczka z figurą św. Jana Nepomucena w Uhrusku.


Fot. 1, 2 i 3 - dwór murowany z II poł. XIX w Uhrusku. Budowla pierwotnie była klasycystyczna, po przekształceniach jednak zatraciła ten charakter. Resztówka majątku Niemiryczów, dawnych właścicieli Uhruska. Fot. 4 - podworski park, założony ok. 1875 r.
Fot. 5 - wielki głaz narzutowy przed zespołem dworsko - parkowym w Uhrusku.



Fot. 1 - kapliczka upamiętniająca mogiłę powstańców styczniowych w miejscowości Siedliszcze. Fot. 2 - kapliczka w centrum Woli Uhruskiej. Fot. 3 - kapliczka upamiętniająca śmierć jednego z przywódców "żołnierzy wyklętych" .
W Woli Uhruskiej odbywają się dorocznr plenery malarsko - rzeźbiarskie "Kresy 92". Efektem tych plenerów są liczne rzeźby, które ozdabiają różne zakątki Woli Uhruskiej i stanowią stale powiększającą się galerię (fot. 4 i 5).

Turystyka w Gminie Wola Uhruska

 

 

Urozmaicona mozaika terenu oraz rzeka Bug wraz z licznymi starorzeczami ściąga do Woli Uhruskiej i Bytynia turystów z kraju i z zagranicy. Tradycje przyjmowania gości w swoich domach kontynuowane są obecnie przez liczne kwatery agroturystyczne. Od 1995 r. działa w Woli Uhruskiej Nadbużańskie Stowarzyszenie Agroturystyczne. Piękne tereny turystyczne rozciągają się właściwie już od centrum Woli Uhruskiej (fot. 1, 2 i 3). Oprócz Bugu i jego malowniczych starorzeczy są również inne atrakcje, jak np. rzeka Uherka (fot. 4). Atrakcją są również rzadko już spotykane widoki w pradolinie Bugu (fot. 5).


Rzeka Bug, największa atrakcja turystyczna Gminy Wola Uhruska. Swym odwiecznym rytmem toczy wody, meandrując pośród bezkresnych połaci ląk i szumiących lasów. Tworzy liczne zakola, piaszczyste łachy, porośnięte zaroślami wierzbowymi wyspy, a także charakterystyczne starorzecza o specyficznej florze i faunie. Rzeka corocznie zmienia  wygląd tej krainy, o czym świadczą podmyte brzegi i urwiste skarpy z wystającymi korzeniami drzew oraz ciągle zmieniające się koryto. Cały ten teren charakteryzuje się unikalnymi krajobrazami. Na fot. 1 - Bug w miejscowości Siedliszcze. Fot. 2, 3 i 4 - Bug w miejscowości Zbereże. Dolina Bugu chroniona jest w ramach Europejskiej Sieci Ekologicznej NATURA 2000 i Korytarza Ekologicznego Bugu.
W gminie jest wiele szlaków turystycznych, szczególnie ciekawych na terenie Sobiborskiego Parku Krajobrazowego (fot. 5).


Okolice Woli Uhruskiej odznaczają się wyjątkowymi walorami przyrodniczymi. Znalazło to odzwierciedlenie w ochronie prawnej ok. 60% terenu gminy. Szczególnie cenna jest północna jej część chroniona w ramach Sobiborskiego Parku Krajobrazowego z 3 rezerwatami przyrody (Żółwiowe Błota, Trzy Jeziora i Czapliniec). Fot. 1 - jezioro Płotycze w rezerwacie Trzy Jeziora.
Koło Woli Uhruskiej stoi wieża obserwacyjna, która służy głównie celom turystycznym (fot. 2). Rozciąga się stąd widok na Dolinę Bugu i Sobiborski Park Krajobrazowy (fot. 3). Przygotowana jest trasa rowerowa łącząca Okuninkę z Wolą Uhruską, licząca 32 km. Przez Wolę Uhruską przebiega Poleski Szlak Konny. Kajobrazy służą również pieszym wędrówkom, a szczególnie tak popularnemu rodzajowi turystyki, jakim jest nordic walking. Na fot. 4 - krajobraz z okolic Siedliszcz. Do atrakcji turystycznych zaliczyć można również obfitość lasów i tradycje łowieckie. Fot. 5 - domek myśliwski w miejscowości Józefów. 

Perspektywy rozwoju Gminy Wola Uhruska

 

 
W Gminie Wola Uhruska po zmianie ustroju społeczno - politycznego nastąpiły gruntowne zmiany cywilizacyjne. O wilelkości tych zmian świadczyć mogą np. liczne projekty współfinansowane ze środków Unii Europejskiej, a wymienione na tablicach przed budynkiem Urzędu Gminy (fot. 1).
Zmieniło się też oblicze samej Woli Uhruskiej. Położona wśród drzew sosnowych, bez przemysłu, zachowała charakter niemal uzdrowiskowy (fot. 2). Stwarza to doskonałe warunki do osiedlania się.
W 2006 r. otworzono nowoczesny budynek gimnazjum w Woli Uhruskiej (fot. 3). Realizowany jest tu ciekawy projekt Centra Kształcenia na Odległość na Wsiach.  Powstał on w odpowiedzi na potrzebę zapewnienia możliwości rozwijania i uzupełnienia kwalifikacji zawodowych.
W gminie powstały nowe świetlice a stare remizy zostały gruntownie wyremontowane. Stworzyło to dobre warunki do rozwoju kultury na zaniedbanych dawniej terenach. Na fot. 4 - nowa świetlica w Bytyniu.
Ważnym atutem rozwoju Gminy Woli Uhruskiej jest bliskie granicy z Ukrainą. Projektowane przejście graniczne w Zbereżach moż w znaczący sposób przyczynić się do wymiany turystycznej i handlowej (fot. 5 - posterunek straży granicznej w Zbereżu).